เทวรูปพระอีศวร

เทวรูปพระอีศวร

เผยแพร่เมื่อ 17-01-2020 ผู้ชม 2,753

[16.4883772, 99.5201012, เทวรูปพระอีศวร ]

          พระอีศวร หรือ พระศิวะ เทพเจ้าที่สำคัญของศาสนาพราหม์ -ฮินดู พระอีศวรคือเทพแห่งการประสาทพร เทพแห่งพิธีบวงสรวง เทพแห่งเสียงเพลงการร่ายรำ ทรงเป็นผู้บำบัดอาการเจ็บป่วยและขจัดปัดเป่าทุกข์ ทรงมีความกรุณายิ่งกว่าปวงเทพทั้งหลาย เทวรูปพระอีศวรจึงเป็นประติมากรรมชั้นพิเศษสุดที่ทรงคุณค่าแสดงถึงความเชื่อความศรัทธาของบรรพบุรุษ ในด้านประวัติศาสตร์และประติมากรรม การหล่อโลหะในสมัยโบราณ อีกทั้งเป็นที่เคารพของชาวกำแพงเพชรตั้งแต่ในอดีตจนถึงปัจจุบัน เป็นระยะเวลากว่า 510 ปีมาแล้ว
         จากจารึกหลักฐานในสมัยเจ้าพระยาศรีธรรมโศกราชได้ประดิษฐ์เทวรูปพระอีศวร ที่มีศิลปกรรมอยุธยาที่ได้รับอิทธิพลมาจากศิลปะเขมรแบบบายน จากฐานจารึกระบุมหาศักราช 1432 หรือพุทธศักราช 2053 ว่าได้ประดิษฐานเทวรูปนี้เพื่อให้คุ้มครองมนุษย์และสัตว์ที่อาศัยอยู่ในเมืองกำแพงเพชร ตลอดจนการทำสาธารณประโยชน์ต่างๆ ทั้งมีการซ่อมแซมวัดวาอาราม และขุดลอกคูคลองชักน้ำส่งไปเลี้ยงที่เมืองบางพาน ปัจจุบันอำเภอพรานกระต่าย ปัจจุบันมีหมู่บ้านชื่อ วังพาน ตำบลเขาคีริส อำเภอพรานกระต่าย ตัวเมืองมีลักษณะเป็นรูปเกือกกลม มีคูคันดินล้อมรอบ ภายในเมืองและนอกเมืองโดยเฉพาะบริเวณเขานางทอง พบซากโบราณสถาน และโบราณวัตถุสมัยสุโขทัยจำนวนมาก เรื่องของเมืองบางพานมีการกล่าวถึงในศิลาจารึกหลายครั้ง
         ผู้คนในอดีตกาลดินแดนกำแพงเพชรนั้นนับถือศาสนาฮินดูลัทธิไศวนิกาย ดังปรากฏเทวสถานเพียงแห่งเดียวในเขตเมืองกำแพงเพชร หรือ ศาลพระอ๊ศวร ที่มีฐานก่อสร้างด้วยศิลาแลง ส่วนพระนามนั้น "อีศวระ" ที่ปัจจุบันคนไทยเขียนผิดเพี้ยนไปเป็น อิศวร ซึ่งไม่ถูกต้อง จากหลักฐานที่ค้นพบในสมัยสุโขทัย คนสุโขทัยสมัยพระมหาธรรมราชาลิไท เรียกพระศิวะว่า พระอีศวร และ พระมเหศวร (จากจารึกวัดป่ามะม่วง พ.ศ.1904 ) พระสทาศีพ (มาจาก พระสทาศิวะ) จารึกปู่ขุนจิดขุนจอด พ.ศ.1935 อาจจะเรียกพระนามพระศิวะ ว่า อีศะ และ ปรเมสูร น่าจะมาจาก ปรเมศวร จึงเป็นข้อสันนิษฐานเบื้องต้น
          พระอีศวรเป็นรูปหล่อสำริด เมื่อ พ.ศ. 2426 ได้มีพ่อค้าชาวเยอรมัน ทราบชื่อนายรัสต์มัน Rastmann ได้ลักลอบตัดเศียรและพระกรทั้งสองข้างเพื่อนำออกนอกประเทศ แต่กงศุลเยอรมันจับได้และอายัดไว้ก่อน แล้วแจ้งให้ไทยรับทราบ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงมีรับสั่งให้หล่อพระเศียรและพระกรเชื่อมติดกับองค์เทวรูปเดิม ต่อมาปี พ.ศ.2430 ได้นำเทวรูป ประดิษฐานไว้ที่พระที่นั่งพุทธไธสวรรย์ และในสมัยรัชกาลที่ 7 ได้ย้ายไปประดิษฐานในพระที่นั่งอิศราวินิจฉัย จนล่วงมาในปี พ.ศ.2514 กรมศิลปากรดำเนินการสร้างพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กำแพงเพชร จึงอัญเชิญเทวรูปพระอิศวรกลับมาประดิษฐาน ณ เมืองกำแพงเพชรจนถึงปัจจุบัน

คำสำคัญ : เทวรูปพระอีศวร พระอีศวร

ที่มา : เพจรักษ์กำแพง By Mickysun. (2561). https://www.facebook.com/groups/254314207990910/

รวบรวมและจัดทำข้อมูล : กาญจนา จันทร์สิงห์


สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ มาหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร. (2563). เทวรูปพระอีศวร . สืบค้น 3 ธันวาคม 2566, จาก https://arit.kpru.ac.th/ap2/local/?nu=pages&page_id=1271&code_db=610012&code_type=01

Facebook Twitter LINE Linkedin

PDF

https://arit.kpru.ac.th/ap2/local/?nu=pages&page_id=1271&code_db=610012&code_type=01

Google search

Mic

พระพุทธรูปปางสมาธิ (สรณังกร)

พระพุทธรูปปางสมาธิ (สรณังกร)

พระพุทธรูปปางสมาธิ (สรณังกร)  ศิลปะอยุธยา (พุทธศตวรรษที่ 21) มีขนาด สูงพร้อมฐาน 20 เซนติเมตร หน้าตักกว้าง 9 เซนติเมตร 

เผยแพร่เมื่อ 08-03-2017 ผู้เช้าชม 2,217

กระเบื้องกาบกล้วย

กระเบื้องกาบกล้วย

     กระเบื้องกาบกล้วย ศิลปะอยุธยา (พุทธศตวรรษที่ 20-21) พบจากการขุดที่วัดช้างรอบ จังหวัดกำเเพงเพชร ระหว่าง พ.ศ. 2508-2515

เผยแพร่เมื่อ 18-03-2017 ผู้เช้าชม 1,443

กระเบื้องเชิงชาย

กระเบื้องเชิงชาย

กระเบื้องเชิงชาย ศิลปะอยุธยา  (พุทธศตวรรษที่ 21-23) พบที่จังหวัดกำเเพงเพชร

เผยแพร่เมื่อ 18-03-2017 ผู้เช้าชม 1,266

ไหดินเผาเคลือบสีน้ำตาล

ไหดินเผาเคลือบสีน้ำตาล

ไหดินเผาเคลือบสีน้ำตาล  ศิลปะอยุธยา (พุทธศตวรรษที่ 20-22)  พบที่วัดอาวาสใหญ่ จังหวัดกำเเพงเพชร

เผยแพร่เมื่อ 11-03-2017 ผู้เช้าชม 1,483

กระปุกดินเผา

กระปุกดินเผา

กระปุกดินเผา  ศิลปะอยุธยา (พุทธศตวรรษที่ ๒๑-๒๓) พบที่จังหวัดกำเเพงเพชร 

เผยแพร่เมื่อ 27-02-2017 ผู้เช้าชม 2,497

พระพุทธรูปทรงเครื่องปางประทานอภัย

พระพุทธรูปทรงเครื่องปางประทานอภัย

พระพุทธรูปทรงเครื่องปางประทานอภัย ศิลปะอยุธยา (พุทธศตวรรษที่22-23) พระครูวิธานวชิรศาสน์ เจ้าอาวาสวัดเสด็จ จังหวัดกำแพงเพชร

เผยแพร่เมื่อ 09-03-2017 ผู้เช้าชม 2,624

เเผ่นลวดลายปูนปั้นรูปเทพนมประดับโบราณสถาน

เเผ่นลวดลายปูนปั้นรูปเทพนมประดับโบราณสถาน

เเผ่นลวดลายปูนปั้นรูปเทพนมประดับโบราณสถาน ศิลปะอยุธยา (พุทธศตวรรษที่ 21) พบที่วัดพระเเก้ว จังหวัดกำเเพงเพชร

เผยแพร่เมื่อ 18-03-2017 ผู้เช้าชม 1,319

พระพุทธรูปยืนปางประทานอภัย

พระพุทธรูปยืนปางประทานอภัย

พระพุทธรูปยืนปางประทานอภัย  ศิลปะอยุธยา (พุทธศตวรรษที่ ๒๒) พบในบริเวณอุทยานประวัติศาสตร์กำเเพงเพชร 

เผยแพร่เมื่อ 27-02-2017 ผู้เช้าชม 3,283

พระมาลัย

พระมาลัย

พระมาลัย  ศิลปะรัตนโกสินทร์   (พุทธศตวรรษที่ 25)  มีขนาดสูงพร้อมฐาน 15.7 เซนติเมตร หน้าตักกว้าง 7 เซนติเมตร

เผยแพร่เมื่อ 08-03-2017 ผู้เช้าชม 2,732

ท้าวกุเวร กรุทุ่งเศรษฐี สมัยพระยาลิไท

ท้าวกุเวร กรุทุ่งเศรษฐี สมัยพระยาลิไท

ท้าวกุเวร กรุทุ่งเศรษฐี  ศิลปะสมัยพระยาลิไท ปลายสมัยสุโขทัย สันนิษฐานกันว่า พระเจ้าแผ่นดินทรงฉลองปีพุทธชยันตี พ.ศ.1900 พบที่ทุ่งเศรษฐี จังหวัดกำแพงเพชร    

 

เผยแพร่เมื่อ 09-03-2017 ผู้เช้าชม 4,567