เเท่นหินเเละหินบด

เผยแพร่เมื่อ 26-02-2017 ผู้ชม 2,325

[16.4880015, 99.520214, เเท่นหินเเละหินบด]

ชื่อโบราณวัตถุ :   เเทนหินเเละหินบด
          แบบศิลปะ :   ศิลปะลพบุรี
          ชนิด :   สำริด
          ขนาด :   กว้างประมาณ ๑๕ ซนติเมตร หนาประมาณ ๑๐ เซนติเมตร
          อายุสมัย :  (พุทธศตวรรษที่ 16-17)
          ลักษณะ :   หินบดยามีส่วนประกอบคือ แท่นหิน และลูกบดหิน แท่นหินมักสกัดหินเป็นแท่นสี่เหลี่ยมผืนผ้ายาวประมาณ ๓๐ เซนติเมตา กว้างประมาณ ๑๕ ซนติเมตร หนาประมาณ ๑๐ เซนติเมตร ส่วนลูกบดหิน สกัดหินเป็นรูปทรงกระบอก ปลายมน ๒ ข้าง ลูกบดหินมีความยาวประมาณ ๒๐ เซนติเมตร
          ประโยชน์ใช้สอย :   เป็นเครื่องมือบดยาแผนโบราณให้ละเอียด เพื่อทำเป็นยาใช้รักษาโรคต่างๆ
          ประวัติ :   สำหรับการใช้แท่นหินบดที่ใช้กันในพื้นบ้านคงใช้ตัวยาสมุนไพร ทา ต้ม และบดตัวยาให้ละเอียดเก็บเป็นผงหรือเม็ดไว้ได้นาน รวมทั้งสามารถละลายน้ำได้เร็ว วิธีใช้หินบดยา ก่อนใช้ต้องนำเอาตัวยาจากสมุนไพรไปใส่ครกไม้หรือครกหินตำให้ละเอียดเสียก่อน ใช้ตะแกรงหรือแร่งใส่ตัวยาร่อน นำผลซึ่งร่อนนั้นไปผสมกับตัวยาอื่นๆ ตามสัดส่วนของการทำยาแผนโบราณ จากนั้นวางยาไว้ในแท่นหินทีละน้อยแล้วจับลูกหินบดยากดทับแท่นหินครูดไปมา ขณะบดยาจะใช้น้ำ น้ำผึ้งพรมให้ยาเปยก บดจนตัวยาเข้ากันก็นำไปปั้นเป็นเม็ดเล็กๆ ปัจจุบันมีเครื่องมือที่ทันสมัยสะดวกและรวดเร็วเข้ามาแทนที่ การใช้แท่นหินบดยาจึงไม่ค่อยมีให้เห็นแล้ว
          สถานที่พบ :   พบที่เมืองไตรตรึงษ์ อำเภอเมือง จังหวัดกำเเพงเพชร
          สถานที่จัดแสดง :   พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ  กำเเพงเชร

ภาพโดย : http://www.virtualmuseum.finearts.go.th/kamphaengphet

 

 

 

 

 

 

 

คำสำคัญ : เเท่นหินเเละหินบด

ที่มา : เลขที่ 104/5 ถนนปิ่นดำริห์ อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร 62000

รวบรวมและจัดทำข้อมูล : กาญจนา จันทร์สิงห์

---

สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ มาหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร. (2560). เเท่นหินเเละหินบด. สืบค้น 8 สิงหาคม 2565, จาก https://arit.kpru.ac.th/ap/local/?nu=pages&page_id=318&code_db=610012&code_type=01

---

---

https://arit.kpru.ac.th/ap2/local/?nu=pages&page_id=318&code_db=610012&code_type=01