พิพิธภัณฑ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น โรงเรียนกำแพงเพชรพิทยาคม
เผยแพร่เมื่อ 25-02-2017 ผู้ชม 420
[16.4892727, 99.5174483,, พิพิธภัณฑ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น โรงเรียนกำแพงเพชรพิทยาคม]
พิพิธภัณฑ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น โรงเรียนกำแพงเพชรพิทยาคม จ. กำแพงเพชรมีวัตถุประสงค์ในการจัดตั้งที่วางไว้คือ เพื่อให้คนตระหนักถึงมรดกวัฒนธรรมท้องถิ่น สังคม การละเล่นพื้นบ้าน ภูมิปัญญาของคนเฒ่าคนแก่ นำไปสู่เศรษฐกิจพอเพียง สนองปรัชญาโรงเรียน ที่มุ่งเน้นความกตัญญูต่อโรงเรียนและท้องถิ่น
เดิมอาคารพิพิธภัณฑ์เป็นอาคารเรียนเก่าอายุเกือบ 100 ปี (ประมาณ 96 ปี ) ซึ่งแต่เดิมมีโครงการว่าจะรื้ออาคารทิ้ง แต่ ดร.สมปอง สมลักษณ์พงศ์ (ผู้อำนวยการโรงเรียนขณะนั้น) เกิดความเสียดายเพราะเป็นอาคารที่ท่านเคยเรียนเมื่อตอนเด็ก จึงหาเงินมาซ่อมแซมและจัดทำเป็นพิพิธภัณฑ์ และเปิดดำเนินการมา ตั้งแต่ ประมาณ พ.ศ. 2545 แต่เดิมโรงเรียนได้เก็บรวบรวมโบราณวัตถุ ข้าวของไว้ ตั้งแต่ปี 2536 เพราะตอนที่สร้างอาคารเรียนหลังใหม่ ได้ขุดพบโบราณวัตถุต่างๆ เช่น ถ้วยชามสังคโลก ตุ๊กตาสังคโลก ฯลฯ และได้เก็บรวบรวมไว้ในห้องสมุด ต่อมามีนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ ในการส่งเสริมพิพิธภัณฑ์ภูมิปัญญาในโรงเรียน จึงจัดตั้งพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ขึ้นอย่างจริงจัง โดยใช้งบประมาณดำเนินการของโรงเรียน และดูแลโดยหมวดศิลปะ
ข้าวของในพิพิธภัณฑ์ส่วนใหญ่ได้มาจากการขอรับบริจาคจากชาวบ้านในละแวกนี้ และมีการลงทะเบียนวัตถุไว้ ทั้งนี้โรงเรียนได้รับความร่วมมือจากพิพิธภัณฑ์เมืองร่วมกับพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติกำแพงเพชร มาช่วยแนะนำการลงทะเบียน จัดทำข้อมูล รวมทั้งการจัดวางวัตถุสิ่งของ และจัดระบบทะเบียนวัตถุ โดยให้นักเรียนเป็นผู้ลงทะเบียนเอง ทั้งการลงในกระดาษและในระบบคอมพิวเตอร์
สำหรับพื้นที่จัดแสดง แบ่งพื้นที่เป็น 2 ส่วน คือ การจัดแสดงในอาคาร และนอกอาคาร ตามลักษณะธรรมชาติของเครื่องมือเครื่องใช้ แบ่งการจัดแสดงออกเป็น 5 หมวด
1. ขนบธรรมเนียมประเพณี ศาสนา และความเชื่อ
รวบรวมการละเล่นที่กำลังจะสูญหาย และจำลองการละเล่นนั้นๆ ไว้เป็นโมเดล เช่นระบำ ก.ไก่ เป็นการนำอักษรกไก่ – ฮ.นกฮูก มาผูกเป็นเพลง ใช้ร้องเกี้ยวพาราสีกันของหนุ่มสาว การเล่นแม่ศรี เป็นความเชื่อและการละเล่นเกี่ยวกับการเข้าทรงมักแสดงในช่วงสงกรานต์ การแสดงลิเกป่า มักแสดงในช่วงการลงแขกเกี่ยวข้าวและในงานบวชพระ ระบำคล้องช้าง เป็นการแสดงพื้นบ้านของนครชุมที่เลียนแบบการคล้องช้างป่ามาใช้ลากไม้ นำมาคิดเป็นระบำคล้องช้าง นอกจากนี้ยังมี ประเพณีนบพระเล่นเพลง ลอยกระทง ประเพณีสงกรานต์ ฯลฯ
ด้านความเชื่อ มีการแสดงให้เห็นถึงความเชื่อที่ปรากฏอยู่ตามที่ต่างๆ เช่น ในลวดลายเครื่องปั้นดินเผา ตุ๊กตาเสียกบาล และความเชื่อทางศาสนา เช่นพระเครื่องดินเผา โดยมีพระซุ้มกอกำแพงที่เป็นหนึ่งในเบญจภาคีของพระเครื่องเมืองไทย
2. ภาษา และวรรณกรรม
3. ศิลปกรรมและโบราณคดี กล่าวถึงประวัติเมืองกำแพงเพชร ที่มีอายุรุ่นราวคราวเดียวและสัมพันธ์กับเมืองสุโขทัย จึงมีรูปแบบศิลปะคล้ายคลึงกัน เช่น เครื่องลายครามที่มีรูปแบบเฉพาะของสุโขทัยคือการรับอิทธิพลจากจีน
4. การละเล่น ดนตรีและการพักผ่อนหย่อนใจเช่น เครื่องดนตรีที่ทำจากวัสดุธรรมชาติและหาได้ในท้องถิ่น
5. ชีวิตความเป็นอยู่และวิทยาการจัดแสดงเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น ปิ่นโต จาน ชาม ช้อน เครื่องโม่แป้ง ฯลฯ ภูมิปัญญาในการเก็บรักษาอาหาร และเครื่องมือช่างและเครื่องใช้ในการประกอบอาชีพท้องถิ่น เช่น เครื่องมือเครื่องใช้ในการทำนา เช่น แอก คันไถ ลูกคุบ เครื่องมือการเก็บเกี่ยว เช่น พายสาดข้าว ใช้คัดเลือกข้าวลีบออกจากข้าวดี และเครื่องมือหาอยู่หากิน เช่นข้องจับปลา สุ่ม ซึ่งสัมพันธ์ไปกับวิถีการทำนา นอกจากนี้ยังมีเครื่องมือเครื้องใช้อื่นๆ เช่น กบไสไม้ เลื่อย กระดึง ตาชั่งจีน เป็นต้น
พิพิธภัณฑ์ยังแบ่งพื้นที่ส่วนหนึ่ง ในการบอกเล่าประวัติของโรงเรียนกำแพงเพชรวิทยาคมตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ทั้งประวัติความเป็นมาของโรงเรียนที่เกิดจากการรวมสองโรงเรียนเข้าด้วยกัน ครูใหญ่คนแรก ครูเก่า ศิษย์เก่า นักเรียนปัจจุบัน ศิษย์เก่าที่กลับมาทำคุณประโยชน์ให้โรงเรียนสมดังปรัชญาของโรงเรียนที่เน้นการกตัญญู และจัดแสดงผลิตภัณฑ์ดีเด่นของชุมชนและโรงเรียน เช่นงานหินอ่อน งานแกะสลัก งานหัตถกรรม งานเป่าแก้ว เครื่องเบญจรงค์ เครื่องเขิน และเครื่องเงิน
นอกจากพิพิธภัณฑ์แห่งนี้จะรวบรวมและบอกเล่าเรื่องราวของชุมชนแล้ว ยังแสดงการบูรณาการความรู้ ตามสาระการเรียนรู้และความสนใจของครู นักเรียน เช่น มุมสะสมพันธุ์พืช จัดแสดงตัวอย่างพันธุ์พืช ที่มีและหายากในท้องถิ่น ซึ่งเด็กนักเรียนและครูช่วยกันเก็บและรวบรวม และมีวิธีการอบพืชเพื่อนำเก็บไว้ศึกษา นอกจากนี้มีการอบรมนักเรียนเพื่อให้เป็นกำลังสำคัญในดูแลรักษาพิพิธภัณฑ์ เช่น การดูแลรักษาวัตถุ การทำทะเบียน การจัดทำใบความรู้ การจัดนิทรรศการหมุนเวียนตามเทศกาล วันสำคัญ และมีการจัดการเรียนรู้ในสาระการเรียนรู้ต่างๆ โดยนักเรียนจะไปรวบรวมทำรายงานเป็นรูปเล่ม เช่นหัตถกรรมท้องถิ่น พันธุกรรมพืชท้องถิ่น การทำคำบรรยายภาษาอังกฤษ ฯลฯ นอกจากนี้ยังมีนักเรียนทำหน้าที่เป็นมัคุเทศก์น้อยคอยนำชมพิพิธภัณฑ์ได้ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษอีกด้วย
แหล่งที่มาของข้อมูล
http://www.sac.or.th/databases/museumdatabase/review_inside_ByMember_Detail.php?id=490&CID=45988
คำสำคัญ : พิพิธภัณฑ์ , ภูมิปัญญาท้องถิ่น
ที่มา : โรงเรียนกำแพงเพชรพิทยาคม เลขที่ 188
รวบรวมและจัดทำข้อมูล : นางสาวประวีณา เกตุกลมเกลา
https://arit.kpru.ac.th/ap/local/?nu=pages&page_id=277&code_db=DB0012&code_type=003
นมัสการองค์หลวงพ่อโต
พระที่ศักดิ์สิทธิ์และประชาชนให้ความเคารพศรัทธาเป็นที่เลื่องลือทั้งใกล้และไกล ชาวบ้านเล่าขานกันมามากต่อมากว่าท่านศักดิ์สิทธิ์
เผยแพร่เมื่อ 26-02-2017 ผู้เช้าชม 174
พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่5)
พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่5) ตั้งอยู่บริเวณหน้าวัดจันทาราม หมู่ที่ 1 ตำบลลวังแขม จังหวัดกำแพงเพชร
เผยแพร่เมื่อ 26-02-2017 ผู้เช้าชม 133
บ้านปางมะนาว
บ้านปางมะนาว (โครงการคลองลาน 2) หมู่ 11 ตำบลปางมะค่า ห่างจากศูนย์พัฒนาและสงเคราะห์ชาวเขาจังหวัดกำแพงเพชร 25 กิโลเมตร ประกอบด้วยชนเผ่าที่มีขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรมต่างจากคนพื้นราบ มีพื้นที่การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ โดยชุมชนท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการจัดบ้านพักแบบโฮมสเตย์ เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัสวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของหมู่บ้านชาวเขา
เผยแพร่เมื่อ 25-02-2017 ผู้เช้าชม 129
ศาลเจ้าพ่อถ้ำกระต่ายทอง
สถานที่ศักดิ์สิทธิแสดงถึงความเป็นมาของชาวอำเภอพรานกระต่ายว่า มีชายคนหนึ่งมีอาชีพในทางล่าสัตว์ ตั้งนิวาสสถานอยู่บริเวณเมืองพาน ได้ออกป่ามาล่าสัตว์ถึงบริเวณที่ราบลุ่มแถววัดโพธิ์ปัจจุบัน เพราะบริเวณนี้มีน้ำอุดม หญ้าและต้นไม้เขียวชอุ่มตลอดปี พวกสัตว์ต่างๆ ชอบมาอาศัยหากินอยู่บริเวณนี้
เผยแพร่เมื่อ 26-02-2017 ผู้เช้าชม 417
ศาลเจ้าพ่อปึงเถ่ากง-ม่า
ผู้ศรัทธาต่อองค์ปึงเถ่ากง-ปึงเถ่าม่า เจ้าพ่อเจ้าแม่กำแพงเพชร องค์เจ้าพ่อเสือ เจ้าแม่ทับทิมและองค์เทพภายในศาลทุกองค์ ผู้ที่ได้มากราบไหว้อธิษฐานจิตต่อศาลเจ้าปึงเถ่ากง-ปึงเถ่าม่า หากปรารถนาสิ่งใดจะสมหวังตั้งใจ สำเร็จรุ่งเรืองถึงลูกหลาน ร่ำรวยด้วยเงินทอง สมบูรณ์สุขด้วยลาภยศและวาสนา สุขกายใจไร้โรคาเบียดเบียนด้วยผลจากความเพียรที่ผู้กราบไหว้ได้สร้างความดีมาอย่างต่อเนื่อง ตามกำลังแห่งศรัทธาและความมีคุณธรรมอย่างเต็มเปี่ยมในจิตใจ
เผยแพร่เมื่อ 26-02-2017 ผู้เช้าชม 154
พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นวัดปราสาท
พิธภัณฑ์ท้องถิ่นวัดปราสาท ตั้งอยู่ที่หมู่ 2 บ้านโคนใต้ ตำบลคณฑี ระยะห่างจากตัวเมืองกำแพงเพชร ประมาณ 22 กิโลเมตร ภายในอาคารพิพิธภัณฑ์ เก็บรวบรวมพระพุทธรูปปางต่างๆ สมัยสุโขทัย อยุธยา และเครื่องสังคโลกจำพวก ถ้วย ชาม เป็นจำนวนมาก นอกจากนี้ยังมีอาคารสำหรับเก็บอุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้ในการประกอบอาชีพ และวิถีชีวิตของชาวกำแพงเพชรตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ได้แก่ เครื่องมือหาปลา เครื่องจักสาน ตำรายาสมุนไพรไทย
เผยแพร่เมื่อ 25-02-2017 ผู้เช้าชม 370
วัดบาง
หลวงพ่อเพชร ณ วัดบาง ตำบลในเมือง อ.เมือง จังหวัดกำแพงเพชร ซึ่งเป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของกำแพงเพชรและเป็นที่เคารพของคนกำแพงเพชรเป็นอย่างมากที่สุดอีกองค์หนึ่ง ซึ่งประดิษฐานอยู่ในวิหารที่วัดบาง แต่เดิมไม่ได้เปิดให้คนทั่วไปได้เข้าไปสักการบูชา
เผยแพร่เมื่อ 26-02-2017 ผู้เช้าชม 347
การอนุรักษ์วัฒนธรรมชาวไทยภูเขา
กลุ่มชนที่มีวัฒนธรรมประเพณีและภาษาพูดเป็นของตนเอง อาศัยอยู่บนภูเขา มีอาชีพและรายได้จากการเกษตรเป็นหลัก ลักษณะด้านครอบครัว เครือญาติและชุมชนระดับหมู่บ้านของแต่ละเผ่า มีเอกลักษณ์ของตน ซึ่งแตกต่างกันทุกเผ่ายังคงนับถือผีที่สืบทอดมาจาก การที่ชาวไทยภูเขาอาศัยอยู่ร่วมกับคนไทยบนผืนแผ่นดินไทยได้ทั้งนี้จะต้องอยู่ภายใต้กฎหมายบ้านเมือง
เผยแพร่เมื่อ 26-02-2017 ผู้เช้าชม 181
วัดเขาแก้วศรัทธาธรรม
พระพุทธรูปที่ประดิษฐ์ฐาน อยู่บนเนินเขา จัดสร้างโดยหลวงพ่อประเสริฐ สุธัมโม พร้อมด้วยคณะศิษย์ร่วมสร้างจากจตุปัจจัยของประชาชนที่เลื่อมใส ในบวรพระพุทธศาสนา
เผยแพร่เมื่อ 26-02-2017 ผู้เช้าชม 205
ศูนย์หัตถกรรมชาวเขาคลองลาน
ศูนย์นี้จัดตั้งขึ้นเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนให้ชาวเขาเผ่าต่าง ๆ อันได้แก่ เผ่าม้ง เย้า ลีซอ มูเซอ และกะเหรี่ยงอาศัยอยู่ในเขตอำเภอคลองลาน และ อำเภอขลุง มีรายได้และยกระดับชีวิตความเป็นอยู่ให้ดีขึ้น ตลอดจนเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวสู่แหล่งท่องเที่ยวในเขตอำเภอคลองลาน โดยนำสินค้าของที่ระลึก และผลิตภัณฑ์ของแต่ละเผ่ามาจำหน่าย
เผยแพร่เมื่อ 25-02-2017 ผู้เช้าชม 251