โองโมงค์ธรรมศุทธิ
เผยแพร่เมื่อ 15-08-2018 ผู้ชม 993
[17.0119401, 99.1013945, โองโมงค์ธรรมศุทธิ]
อุโมงเนินธรรมศุทธิ (ชาวบ้าน เรียกว่า โองโมงค์) อยู่ในความดูแลของวัดเกาะลาน ตั้งอยู่ที่ตำบลสมอโคน หมู่ 3 อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก นักโบราณคดีฝ่ายวิชาการคดี และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่ 5 จังหวัดสุโขทัย กรมศิลปากรกล่าวว่ารูปแบบ สถาปัตยกรรม ของโองโมงค์ธรรมศุทธิ เท่าที่ทราบยังไม่พบที่ใดในประเทศไทย ปัจจุบันกรมศิลปากร ได้จดทะเบียนและกำหนดเขตที่ดินโบราณสถานมีเนื้อที่ 5 ไร่ 3 งาน 86 ตารางวา ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 115 ตอนพิเศษ 37 ง ลงวันที่ 19 พฤษภาคม 2541 หน้า 6 ลักษณะของโองโมงค์ธรรมศุทธิ เป็นสิ่งก่อสร้างทำด้วยอิฐ และฉาบด้วยดินเผามีรูปร่างคล้ายอุโมงค์สูงประมาณ 1.50 เมตร กว้างประมาณ 1.20 เมตร และยาวประมาณ 2.40 เมตร มีช่องทางเข้าออกด้านหน้าด้านเดียว ด้านหลังก่ออิฐทึบมีช่องระบายอากาศ เป็นสี่เหลี่ยมเล็ก ๆ 1 ช่อง บนหลังคาก่อเป็นรูปทรงใบเสมาเป็นเหลี่ยมและตกแต่งลวดลายประดับไว้ทั้งหมด 25 หลัง ระยะห่างกันประมาณ 0.80 เมตร สร้างในแนวลักษณะของครึ่งวงกลมบนเนินธรรมศุทธิภายในโองโมง มีพื้นที่เหมาะสำหรับบุคคลที่จะอาศัยได้เพียงคนเดียว จากข้อความที่จารึกบนแผ่นกระดานชนวนอ่านโดยพระครูคัมภีร์ธรรมโมภาส เจ้าอาวาสวัดเกาะลาน ซึ่งเป็นตัวเลข และตัวอักษรล้านนา แปลได้ความว่า " ได้สร้างอุทิศให้...(อ่านไม่ออกเนื่องจากตัวหนังสือลบเลือน)...ไว้เมื่อ พ.ศ.2448 "
โองโมงค์ธรรมศุทธิแห่งนี้ ได้สร้างในสมัยครูบาสุยะต๋า เป็นเจ้าอาวาส ซึ่งในสมัยนั้น ได้มีการสร้างพระธาตุขนาดเล็ก ภายในบรรจุพระสกุลลำพูน แต่ถูกพวกมิจฉาชีพขโมยไป และถูกไพไหม้เสียหายหมดจึงไม่เหลือซากให้เห็นวัตถุประสงค์ในการสร้างโองโมงค์ธรรมศุทธิ คือ " การเข้าปริวาสกรรม " ประเพณีการเข้าปริวาสกรรมได้เลือนหายไป เนื่องจากถนนได้ตัดผ่าน ซึ่งอยู่ใกล้กับสถานที่แห่งนี้ทำให้ไม่มีความสงบพอที่จะปฏิบัติธรรมได้
ปัจจุบันเป็นสถานที่พักชั่วคราวของพระสงฆ์ที่ธุดงค์ผ่านมา และชาวบ้านได้ร่วมใจกันรื้อฟื้นประเพณีเข้าปริวาสกรรม เพื่อให้อยู่คู่กับสถานที่แห่งนี้ตลอดไปลักษณะของโองโมงค์ธรรมศุทธิ เป็นสิ่งก่อสร้างทำด้วยอิฐ และฉาบด้วยดินเผามีรูปร่างคล้ายอุโมงค์สูงประมาณ 1.50 เมตร กว้างประมาณ 1.20 เมตร และยาวประมาณ 2.40 เมตร มีช่องทางเข้าออกด้านหน้าด้านเดียว ด้านหลังก่ออิฐทึบมีช่องระบายอากาศ เป็นสี่เหลี่ยมเล็ก ๆ 1 ช่อง บนหลังคาก่อเป็นรูปทรงใบเสมาเป็นเหลี่ยมและตกแต่งลวดลายประดับไว้ทั้งหมด 25 หลัง ระยะห่างกันประมาณ 0.80 เมตร สร้างในแนวลักษณะของครึ่งวงกลมบนเนินธรรมศุทธิภายในโองโมง มีพื้นที่เหมาะสำหรับบุคคลที่จะอาศัยได้เพียงคนเดียว
คำสำคัญ : โองโมงค์ธรรมศุทธิ
ที่มา : https://www.m-culture.go.th/tak/ewt_news.php?nid=500&filename=index
รวบรวมและจัดทำข้อมูล : กาญจนา จันทร์สิงห์
สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ มาหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร. (2561). โองโมงค์ธรรมศุทธิ. สืบค้น 24 เมษายน 2567, จาก https://arit.kpru.ac.th/ap/local/?nu=pages&page_id=667&code_db=610009&code_type=TK005
Google search
อุโมงเนินธรรมศุทธิ (ชาวบ้าน เรียกว่า โองโมงค์) อยู่ในความดูแลของวัดเกาะลาน ตั้งอยู่ที่ตำบลสมอโคน หมู่ 3 อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก ปัจจุบันเป็นสถานที่พักชั่วคราวของพระสงฆ์ที่ธุดงค์ผ่านมา และชาวบ้านได้ร่วมใจกันรื้อฟื้นประเพณีเข้าปริวาสกรรม เพื่อให้อยู่คู่กับสถานที่แห่งนี้ตลอดไปลักษณะของโองโมงค์ธรรมศุทธิ เป็นสิ่งก่อสร้างทำด้วยอิฐ และฉาบด้วยดินเผามีรูปร่างคล้ายอุโมงค์สูงประมาณ 1.50 เมตร กว้างประมาณ 1.20 เมตร และยาวประมาณ 2.40 เมตร มีช่องทางเข้าออกด้านหน้าด้านเดียว ด้านหลังก่ออิฐทึบมีช่องระบายอากาศ เป็นสี่เหลี่ยมเล็ก ๆ 1 ช่อง บนหลังคาก่อเป็นรูปทรงใบเสมาเป็นเหลี่ยมและตกแต่งลวดลายประดับไว้ทั้งหมด 25 หลัง ระยะห่างกันประมาณ 0.80 เมตร สร้างในแนวลักษณะของครึ่งวงกลมบนเนินธรรมศุทธิภายในโองโมง มีพื้นที่เหมาะสำหรับบุคคลที่จะอาศัยได้เพียงคนเดียว
เผยแพร่เมื่อ 15-08-2018 ผู้เช้าชม 993
วัดทุ่งกระเชาะ ตั้งอยู่เลขที่ 135 บ้านทุ่งกระเชาะ หมู่ที่ 6 ตำบลทุ่งกระเชาะ อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก เป็นวัดสังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีที่ดินตั้งวัดเนื้อที่ 3 ไร่ 1 งาน 30 ตารางวา อาณาเขต ทิศเหนือยาว 43 วา 3 ศอก ติดต่อกับถนนสาธารณะ ทิศใต้ยาว 46 วา 1 ศอก ติดต่อกับห้วยตาก ทิศตะวันออกยาว 32 วา ติดต่อกับถนนสาธารณะ ทิศตะวันตกยาว 28 วา ติดต่อกับธรณีสงฆ์ โดยมีโฉนดเลขที่ 1379 และที่ธรณีสงฆ์ 1 แปลง เนื้อที่ 2 ไร่
เผยแพร่เมื่อ 17-08-2018 ผู้เช้าชม 1,233
วัดทุ่งยั้ง ตั้งอยู่เลขที่ ๑๔๓ บ้านใหม่ หมู่ที่ ๑๐ ตำบลตากตก อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีที่ดินตั้งวัดเนื้อที่ ๕ ไร่ ๒ งาน ๑๒๐๔๐ ตารางวา อาณาเขต ทิศเหนือยาว ๓๙ วา ๒ ศอก ติดต่อกับถนนสาธารณะ ทิศใต้ยาว ๕๐ วา ติดต่อกับถนนสาธารณะ ทิศตะวันออกยาว ๔๖ วา ติดต่อกับที่ตั้งบ้านของนายจวน วงษ์อินทร์ ทิศตะวันตกยาว ๔๖ วา ๒ ศอก ติดต่อกับถนนสาธารณะ โยมี น.ส. ๔ ง เลขที่ ๒๐๑๖ เป็นหลักฐาน
เผยแพร่เมื่อ 16-08-2018 ผู้เช้าชม 959
วัดน้ำล้อม ตั้งอยู่บ้านปากร้องห้วยจี้ หมู่ที่ ๑ ตำบลตากออก อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีที่ดินตั้งวัดเนื้อที่ ๔ ไร่ ๓ งาน ๘๐ ตารางวา อาณาเขต ทิศเหนือติดต่อกับที่ดินนายห้วน บุญส่ง ทิศใต้ติดต่อกับที่ดินนางทา เขียวไสว ทิศตะวันออกติดต่อกับที่ดินนายห้วน บุญส่ง ทิศตะวันตกติดต่อกับที่ดินนางจีน มีลาน
เผยแพร่เมื่อ 16-08-2018 ผู้เช้าชม 999
วัดน้ำปุ ตั้งอยู่เลขที่ ๕๗ บ้านน้ำปุ หมู่ที่ ๗ ตำบลตากตก อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีที่ดินตั้งวัดเนื้อที่ ๑๑ ไร่ ๑ งาน ๖๓ ตารางวา อาณาเขต ทิศเหนือติดต่อกับที่ดินของ ด.ต.ทอง กรพาหา ทิศใต้ติดต่อกับทางสาธารณะ ทิศตะวันออกติดต่อกับถนนและแม่น้ำปิง ทิศตะวันตกติดต่อกับที่ดิน นายเฮียง และนายศูน
เผยแพร่เมื่อ 16-08-2018 ผู้เช้าชม 1,333
เผยแพร่เมื่อ 15-08-2018 ผู้เช้าชม 1,026
วัดบ้านปูน ตั้งอยู่ที่บ้านปูน หมู่ที่ ๖ ตำบลเกาะตะเภา อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีที่ดินตั้งวัดเนื้อที่ ๔ ไร่ ๑ งาน ๓๐ ตารางวา อาณาเขต ทิศเหนือติดต่อกับหมู่บ้านประชาชน ทิศใต้ตืดต่อกับหม่าบ้านประชาน ทิศตะวันออกติดต่อกับถนนริมแม่น้ำปิง ทิศตะวันตกติดต่อกับถนนสาธารณะ
เผยแพร่เมื่อ 16-08-2018 ผู้เช้าชม 1,190
วัดดงยาง ตั้งอยู่เลขที่ 100 บ้านดงยาง หมู่ที่ 1 ตำบลทุ่งกระเชาะ อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีที่ดินตั้งวัดเนื้อที่ 3 ไร่ 1 งาน 20 ตารางวา อาณาเขต ทิศเหนือ 36 วา ติดต่อกับที่ดินของนายยอง ใจวงษา ทิศใต้ยาว 36 วา ติดต่อกับถนนหลวง ทิศตะวันออกยาว 65 วา ติดต่อกับที่ตั้งโรงเรียน ทิศตะวันตกยาว 65 วา ติดต่อกับห้วยแม่ใข โดยมี น.ส. 3 ก. เลขที่ 1401 เป็นหลักฐาน และมีที่ธรณีสงฆ์ 2 แปลง เนื้อที่ 6 ไร่ ตาม ส.ค. 1 เป็นหลักฐาน
เผยแพร่เมื่อ 16-08-2018 ผู้เช้าชม 990
วัดเด่นไม้ซุง ตั้งอยู่ที่บ้านเด่นไม้ซุง หมู่ที่ 9 ตำบลแม่สลิด อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีที่ดินตั้งวัดเนื้อที่ 3 ไร่ อาณาเขต ทิศเหนือติดต่อกับที่ดินของนายทรง ทิศใต้และทิศตะวันออกติดต่อกับทางเดินสาธารณะ ทิศตะวันตกติดต่อกับลำคลองสาธารณะ
เผยแพร่เมื่อ 17-08-2018 ผู้เช้าชม 901
วัดแม่ยะ ตั้งอยู่ที่บ้านแม่ยะ หมู่ที่ ๗ ตำบลเกาะตะเภา อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีที่ดินตั้งวัดเนื้อที่ ๓ ไร่ ๒๐ ตารางวา อาณาเขต ทิศเหนือติดต่อกับหมู่บ้าน ทิศใต้ติดต่อกับที่ดินของประชาชน ทิศตะวันออกติดต่อกับแม่น้ำ ทิศตะวันตกติดต่อกับถนนสาธารณะ และมีที่ธรณีสงฆ์ ๑ แปลง เนื้อที่ ๓ งาน ๔๖ ตารางวา
เผยแพร่เมื่อ 16-08-2018 ผู้เช้าชม 1,082