บายศรีปากชาม แบบที่ 3
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้ชม 3
[16.3858304, 99.5097984, บายศรีปากชาม แบบที่ 3]
ข้อมูลทั่วไป
ลักษณะ ดอกไม้ที่หากจะนำมาตกแต่งตัวบายศรีต้องเป็นดอกไม้ที่สีสันสดใส สวยงามและชื่อว่าต้องเป็นดอกไม้มงคล เช่น ดอกบัว ดอกดาวเรือง เป็นต้น โดยส่วนใหญ่แล้วมักจะใช้พานบายศรีปากชาม 7 ชั้นหรือ 9 ชั้น โดยมีการจัดวางเป็นคู่ ๆ ทั้งหมด 3 คู่ มีเครื่องเซ่นไหว้อยู่ 3 สำรับ ส่วนการจะลดลงของสำรับหรือไม่ก็ต้องขึ้นกับว่าโรงพิธีมีขนาดเท่าไหร่ เพียงพอต่อการจัดพิธีได้อย่างไรบ้าง
การใช้งาน พานบายศรีปากชามนั้นมีประโยชน์มากมายเลยทีเดียว เพราะสามารถใช้ประโยชน์ในพิธีกรรมต่าง ๆ ได้หลายพิธีเลย เช่น ใช้ในพิธีการไหว้ครู ใช้ในพิธีที่ต้องการบรวงสรวง หรือมีการบูชาเซ่นไหว้เทวดาองค์รักษ์ พิธีการฉลองต่าง ๆ หรือที่มักเอาไว้ทำการบายศรีสู่ขวัญก่อนจะมีการแสดงครั้งใหญ่นั่นเอง โดยที่ก่อนจะมีการแสดงครั้งใหญ่และมีการทำพิธีบายศรีสู่ขวัญกันนั้นก็ต้องมีการเตรียมบายศรีปากชาม เครื่องเซ่นไหว้ให้เพียบพร้อม แล้วจึงอัญเชิญครูทั้งหลายมาร่วมกันอวยพรนำชัยให้มีแต่ความโชคดีมาเข้าข้างแก่เรา โดยมีทั้งพระปฐมครู บิดามารดา คู่สวดอุปัชฌาย์ ครูอาจารย์ที่ได้มอบวิชาความรู้แก่เรา ท้าวมหาพรหม บรมมหา เทวราช แล้วก็ยังมีอีกมากมาย
วัสดุ-อุปกรณ์
- ใบตอง ดอกรัก 11. ถ้วย
- เข็มเย็บใบตอง ดอกเข็ม 12. ดอกดาวเรือง
- ด้าย แตงกวา
- กรรไกร กล้วยน้ำว้า
- แม็ก ตะปูเข็ม
วิธีการทำ
- ม้วนใบตอง
- นำแม็กเย็บให้แน่น
- นำใบตองอีกชิ้นหนึ่งมาทำเป็นถุงสำหรับห่อตัวม้วนใบตอง
4-5. จับใบตองผ้านุ่งตามแบบแล้วนำมาห่มกับกรวยใบตอง
- ใช้ใบตองห่มผ้านุ่งกับตัวกรวยใบตองทีละตัวจนได้ 7 ชั้น
- ม้วนกรวยใบตอง 5 ชิ้นกับผ้านุ่ม 1 ชิ้น
8-9. นำกรวยใบตองมาจับเรียงกันแล้วหุ้มด้วยผ้านุ่ง
10-11. ม้วนกล้วยใบตองขนาดตามที่ต้องการ
12-14. พับใบตองเป็นกลีบบัวจับเย็บติดกับขอบกระทงด้านล่างให้ได้ 2 ชั้นสับหว่างกัน
- แบ่งครึ่งดอกรักเสียบด้วยตะปูเข็มแล้วเสียบดอกเข็มด้านล่าง
16-17. นำดอกรักที่ได้ติดที่ขอบกรวยใบตอง
- เตรียมเครื่องบายศรีให้ครบ
- นำข้าวสวยใส่ใบตอง
- จัดตกแต่งตามแบบพร้อมดอกไม้ให้สวยงาม
คำสำคัญ : บายศรี
ที่มา : 253/1 หมู่ 1
รวบรวมและจัดทำข้อมูล : นักศึกาษา รหัส 5912206
https://arit.kpru.ac.th/ap/local/?nu=pages&page_id=1098&code_db=DB0019&code_type=002
บายศรีกาญจนากร
ตัวบายศรีพับด้วยกลีบหางหงส์ ตกแต่งด้วยดอกคาร์เนชั่นใบปริก ม้วนกรวยเจียงวางตรงกลางชามร้อยมาลัยตุ้มเสียบปลายยอดกรวยแมงดาพับกลีบ 3 ผกา 3 ชั้น
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 3
บายศรีตองรองทองขาว
บายศรีตองรองทองขาว เป็นบายศรีทำด้วยใบตองอย่างบายศรีของราษฎรที่เรียกว่า บายศรีใหญ่ หรือบายศรีต้น มี ๕ ชั้น หรือ ๗ ชั้น ตัวบายศรีม้วนเป็นกรวยมุมแหลมซ้อน ๓ ชั้น เจิมรอบแป้นไม้ รัดเอวบายศรีด้วยหยวกกล้วย ตรงกลางทำเป็นดอกประจำยามซึ่งทำจากมะละกอและฟักทองแกะสลัก บายศรีประเภทนี้เมื่อทำเสร็จแล้วจะนำไปตั้งบนพานทองขาวขนาดใหญ่ จึงเรียกว่า บายศรีตองรองทองขาว ส่วนใหญ่จะตั้งคู่กับบายศรีแก้ว ทอง เงิน สำรับใหญ่ ใช้ในการพระราชพิธีอย่างใหญ่ เช่น พระราชพิธีสมโภชขึ้นระวางช้างสำคัญ เป็นต้น เดิมบายศรีประเภทนี้ใช้ในการพระราชพิธีโสกันต์ และการพระราชพิธีอุปสมบทนาคหลวงที่เป็นพระราชวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าขึ้นไป ต่อมาได้เลิกธรรมเนียมดังกล่าวไปตามกาลสมัย
เผยแพร่เมื่อ 14-03-2018 ผู้เช้าชม 3
บายศรีเทพพนม1
บายศรีทำจากใบตองสดและริบบิ้นโทนสีชมพูประดับด้วยดอกบัว/ดาวเรือง กรวยใบตองจับจีบคาดดิ้นเงิน-ทอง
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 2
บายศรีฉัตราภรณ์
ประกอบตัวบายศรี 7 ชั้นรูปทรงเรียวแหลมไร้ขนาดให้ปลายกลีบเป็นเส้นโค้งสวยงามจัดลงในชาม
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 7
บายศรีพญานาค
บายศรีบัลลังก์บรมครู บายศรีบัลลังก์ศิวะ บายศรีบัลลังก์นารายณ์ (ส่วนใหญ่จะทำเป็นรูปพญานาค มี 5 - 7 เศียรที่เรียกกันว่า บายศรีพญานาค) บายศรีบัลลังก์พระยาครุฑ บายศรีบัลลังก์ธรรมจักร บายศรีบัลลังก์พระพิฆเนศ บายศรีบัลลังก์จุฬามณี
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 5
บายศรีปากชาม แบบที่ 3
บายศรีปากชามค่อนข้างจะเป็นบายศรีที่มีความสำคัญมากเลยล่ะ เพราะส่วนใหญ่แล้วบายศรีประเภทอื่น ๆ ก็มักจะมีแม่แบบมาจากตัวบายศรีปากชามเลย หรือจะให้เข้าใจกันง่าย ๆ คือ ตัวบายศรีปากชามนั้นเป็นแม่แบบให้แก่บายศรีอื่น ๆ นั่นเอง โดยตัวบายศรีปากชามมักจะถูกล้อมรอบไปด้วยใบตองจับจีบเป็นรูปร่างต่าง ๆ ตกแต่งอยู่รอบ ๆ มีกรวยใบตองม้วนตั้งอยู่บนกลางองค์บายศรี บนยอดกรวยเองก็มีไข่ต้มและดอกไม้ประดับประดาอยู่เต็ม ภายในกรวยม้วนเองนั้นก็มีการบรรจุข้าวตอกและดอกไม้อยู่ภายใน และมีการตั้งตัวบายศรีไว้บานปากชามงาม ๆ จึงเป็นที่มีของชื่อว่าบายศรีปากชาม แต่ถ้าไม่สามารถที่จะหาชามรูปงามมาเพื่อใส่ตัวบายศรีได้เลย
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 3
บายศรีแก้ว ทอง เงิน
บายศรีแก้ว ทอง เงิน ประกอบด้วยพานแก้วขนาดใหญ่-เล็ก วางซ้อนกันขึ้นไปตามลำดับเป็นชั้นๆ รวมเป็นพานบายศรี ๓ ชนิด วางบายศรีแก้วไว้ตรงกลาง บายศรีทองตั้งด้านขวา และบายศรีเงินตั้งด้านซ้าย
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 3
บายศรีตอ
เป็นบายศรีที่ใช้ต้นกล้วย เป็นแกนกลาง ใช้รัดด้วยบายศรี เป็นชั้นหนึ่ง บนยอด จะใส่กระทง หมาก พลู บุหรี่ ของหวาน
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 3
ถาดบายศรีใบตองพับสามเหลี่ยม
งานประดิษฐ์ดอกไม้ใบตอง เป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของไทยที่มีมาช้านาน ใช้ในงานพิธีต่าง ๆ ในสมัยก่อนงานใบตองประดิษฐ์ขึ้นโดยใช้ส่วนประกอบของต่าง ๆ ของต้นกล้วย เช่น ใบกล้วยและกาบกล้วยมาประดิษฐ์เป็นบายศรี กระทงดอกไม้ กระทงลอย พานพุ่ม แจกันดอกไม้ ล้วนมาจากสิ่งที่สามารถสูญสลายได้เองตามธรรมชาติ แม้ว่าในปัจจุบันนี้ กระแสทางเทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทในสังคมไทย แต่งานประดิษฐ์จากใบตองเหล่านี้ก็ยังได้รับการสืบทอด และสืบสานงานฝีมือในแขนงนี้ให้คงอยู่สืบไป
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 4
บายศรีนมแมว ขันผูกมือ หรือขันมัดมือ
บายศรีนมแมวเป็นบายศรีพิเศษ สำหรับใช้กับคนทุกชนชั้น นับแต่ชาวบ้านจนถึงพระราชวงศ์ ทางภาคเหนือจะเรียกบายศรีชนิดนี้ว่า บายศรีนมแมว ขันผูกมือหรือขันมัดมือ เครื่องสักการะที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งคือ ด้ายหรือฝ้าย สำหรับผูกข้อมือ มักใช้ด้ายดิบ
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 3