บายศรีพรหมสี่หน้า
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้ชม 10
[16.3858304, 99.5097984, บายศรีพรหมสี่หน้า]
ข้อมูลทั่วไป
ลักษณะ
องค์บายศรี แม่ 32 นิ้ว (คือ แม่ 16 นิ้ว ประกบกัน 2 ด้าน ด้านละ 15 นิ้วรวมยอด 1 นิ้ว นับด้านใดด้านหนึ่งจะได้ 16 นิ้ว หรือทำทั้ง 2 ด้าน ด้านละ 16 นิ้วก็ได้) ลูก 9 นิ้ว หรือ 18 นิ้ว ก็ได้ (ลูก 18 นิ้ว คือ ลูก 9 นิ้ว ประกบกัน 2 ด้าน ด้านละ 8 นิ้ว ยอดตรงกลาง 1 นิ้ว นับรวมยอดก็จะได้ 9 นิ้ว หรือทำทั้ง 2 ด้าน ด้านละ 9 นิ้ว ก็ได้) มีลักษณะคล้ายพาย
กรวยบายศรีความสูงของกรวยกะดูพองามให้ได้สัดส่วนกับองค์บายศรี และตกแต่งด้วยดอกไม้ให้สวยงาม บายศรีพรหมมีความหมายเหมือนกับลักษณะพระพักตร์ของพระพรหมซึ่งมี 4 พระพักตร์ เดิมพระพรหมมีพระวรกายสีแดง และมีพระพักตร์ 5 พระพักตร์ ต่อมาในภายหลัง พระพรหมกล่าววาจาสบประมาทพระศิวะ ทำให้พระศิวะโกรธ จึงใช้อิทธิฤทธิ์ของดวงพระเนตรที่ 3 เพ่งไปที่พระพักตร์ที่ 1 ของพระพรหมจนไหม้เป็นจุณไป พระพรหมจึงเหลือเพียง 4 พระพักตร์
การใช้งาน
- การบูชาพระ
- พิธีการบวงสรวงเทวดาอารักษ์
- พิธีการไหว้ครูประจำปี
- การบูชาองค์พระพรหมและใช้สำหรับรองรับองค์พระพรหมที่อยู่บนสวรรค์ชั้นพรหมโลก ซึ่งประกอบด้วย รูปพรหม 16 และอรูปพรหม 4
คำสำคัญ : บายศรี
ที่มา : 253/1 หมู่ 1
รวบรวมและจัดทำข้อมูล : นักศึกาษา รหัส 5912206
https://arit.kpru.ac.th/ap/local/?nu=pages&page_id=1064&code_db=DB0019&code_type=002
บายศรีกาญจนากร
ตัวบายศรีพับด้วยกลีบหางหงส์ ตกแต่งด้วยดอกคาร์เนชั่นใบปริก ม้วนกรวยเจียงวางตรงกลางชามร้อยมาลัยตุ้มเสียบปลายยอดกรวยแมงดาพับกลีบ 3 ผกา 3 ชั้น
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 9
บายศรีพรหมสี่หน้า
บายศรีพรหมมีหลายแบบ เช่น บายศรีพรหม บายศรีพรหมสี่หน้า บายศรีพรหมประกาศิต ฯลฯ อาจมีชื่อเรียกแตกต่างกัน ตามแต่ละท้องถิ่น แต่ก็จะมีลักษณะที่เหมือนกันคือ ต้องมีแม่ ๑๖ นิ้ว จำนวน ๔ ทิศ และลูก ๙ นิ้ว จำนวน ๔ ทิศเหมือนกัน ถึงจะเป็นพรหมสี่หน้า ถ้านับด้านใดด้านหนึ่งก็จะมีจำนวน ๑๖ นิ้ว เหมือนกัน
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 10
บายศรีปากชาม แบบที่ 3
บายศรีปากชามค่อนข้างจะเป็นบายศรีที่มีความสำคัญมากเลยล่ะ เพราะส่วนใหญ่แล้วบายศรีประเภทอื่น ๆ ก็มักจะมีแม่แบบมาจากตัวบายศรีปากชามเลย หรือจะให้เข้าใจกันง่าย ๆ คือ ตัวบายศรีปากชามนั้นเป็นแม่แบบให้แก่บายศรีอื่น ๆ นั่นเอง โดยตัวบายศรีปากชามมักจะถูกล้อมรอบไปด้วยใบตองจับจีบเป็นรูปร่างต่าง ๆ ตกแต่งอยู่รอบ ๆ มีกรวยใบตองม้วนตั้งอยู่บนกลางองค์บายศรี บนยอดกรวยเองก็มีไข่ต้มและดอกไม้ประดับประดาอยู่เต็ม ภายในกรวยม้วนเองนั้นก็มีการบรรจุข้าวตอกและดอกไม้อยู่ภายใน และมีการตั้งตัวบายศรีไว้บานปากชามงาม ๆ จึงเป็นที่มีของชื่อว่าบายศรีปากชาม แต่ถ้าไม่สามารถที่จะหาชามรูปงามมาเพื่อใส่ตัวบายศรีได้เลย
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 10
บายศรีใหญ่
บายศรีใหญ่หรือบายศรีต้น จะเป็นบายศรีที่มีขนาดใหญ่กว่าบายศรีปากชาม นิยมทำเป็น 3 ชั้น 5 ชั้น และ 7 ชั้น หรือบางทีก็ทำถึง 9 ชั้น ด้วยเหตุว่านำคติเรื่องฉัตรมาเกี่ยวข้อง ซึ่งแท้จริงแล้วการทำบายศรีใหญ่หรือบายศรีต้นนี้ไม่มีการกำหนดชั้นตายตัว
เผยแพร่เมื่อ 14-03-2018 ผู้เช้าชม 9
บายศรีนมแมว ขันผูกมือ หรือขันมัดมือ
บายศรีนมแมวเป็นบายศรีพิเศษ สำหรับใช้กับคนทุกชนชั้น นับแต่ชาวบ้านจนถึงพระราชวงศ์ ทางภาคเหนือจะเรียกบายศรีชนิดนี้ว่า บายศรีนมแมว ขันผูกมือหรือขันมัดมือ เครื่องสักการะที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งคือ ด้ายหรือฝ้าย สำหรับผูกข้อมือ มักใช้ด้ายดิบ
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 11
บายศรีพิธีกรรม
บายศรีของพระมหากษัตริย์ซึ่งมักจะแยกเป็นองค์บายศรีและพระราชพิธีบายศรีในสมัยโบราณกษัตริย์ทุกพระองค์จะทรงใช้บายศรีเป็นส่วนประกอบสำคัญในพระราชพิธีต่างๆ
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 10
บายศรีเทพโบราณ
บายศรีทำจากใบตองสดม้วนลูกและพับกลีบตามแบบโบราณ ยอดประดับดอกบัว/ดาวเรือง
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 11
บายศรีหลัก
บายศรีหลักเป็นบายศรีสลับกันไป เช่น ชั้นแรก ๓๒ ลูก หรือ ๑๖ ลูก ชั้นต่อไปก็ลดลงตามแต่ผู้สั่งจะสั่งทำ บายศรีหลักจะมี ๙ ชั้น หรือ ๗ ชั้น หรือ ๕ ชั้นแล้วแต่การใช้ในแต่ละงาน ซึ่งส่วนใหญ่จะใช้ในพิธีไหว้ครูใช้ในงานพิธีสำคัญ เช่น บายศรีทูลพระขวัญ ในพิธีทูลพระขวัญ บายศรีหลักที่ใช้ในพิธีจะใช้บายศรีเดี่ยว ๑ หลัก ถ้าใช้ในพิธีกรรมอื่นนิยมใช้เป็นคู่ หรือถ้าจะใช้แบบเดี่ยว ต้องตั้งบายศรีหลักไว้ตรงกลาง
เผยแพร่เมื่อ 14-03-2018 ผู้เช้าชม 9
บายศรีเล็ก
บายศรีขนาดเล็กนำใบตองมาม้วนเป็นรูปกรวยใส่ข้าวสุกข้างใน ตั้งกรวยคว่ำไว้กลางชามขนาดใหญ่ ให้ยอดแหลมของกรวยอยู่ข้างบนและบนยอดให้ใช้ไม้เสียบไข่ต้มสุกปอกเปลือกที่เรียกว่า “ไข่ขวัญ” ปักไว้โดยมีดอกไม้เสียบต่อขึ้นไปอีกที การจัดทำบายศรีเพื่อประกอบพิธีกรรมตอนเช้ามักจะมีเครื่องประกอบบายศรีเป็นอาหารง่ายๆ
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 21
บายศรีคชพักตร์ แบบที่1
บายศรีคชพักตร์ เป็นบายศรีที่นิยมใช้กันมาตั้งแต่โบราณ ของตัวบายศรีพับด้วยกลีบหน้าช้าง เพื่อประกอบตัวบายศรี 7 ชั้นเรียงซ้อนกัน โดยจัดวางกีบใหญ่สุดอยู่ด้านหลัง กีบเล็กสุดอยู่ด้านหน้า ไล่ขนาดให้ไปกี่เป็นเส้นโค้งสวยงาม และนุ่งผ้านุ่งชายธงสามชั้น ม้วนกรวยเกลี้ยงใส่ข้าวสุกปากหม้อปลายยอดเสียบไข่ต้มวางตรงกลางชาม
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 11