บายศรีคชพักตร์แบบที่ 2

เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้ชม 11

[16.3858304, 99.5097984, บายศรีคชพักตร์แบบที่ 2]

ข้อมูลทั่วไป

          ลักษณะ

                   ดัดแปลงวิธีการพับกลีบหน้าช้างจาก บายศรีคชพักตร์แบบที่ 1 โดยพับกลีบด้านข้างให้มีลักษณะโค้งเรียวเพื่อประกอบตัวบายศรี 7 ชั้นพับผ้านุ่งชายทรงกรวยบายศรีม้วนกรวยเกลี้ยงตกแต่งด้วยยอดดอกดาวเรืองส่วนปลายเสียบยอดด้วยไข่ต้มวางตรงกลางชาม

          การใช้งาน

                   ใช้ในการสักการบูชาเทพยาดา ครูบาอาจารย์ ในการบวงสรวงเทพยาดาในทุกๆ พิธีกรรมจะขาดบายศรีปากชามไม่ได้ งานพิธีต่างๆ

          อุปกรณ์

                   1.ใบตองตานี

2.ดอกพุด

3.ดอกบานไม่รู้โรยสีขาว

4.ดอกรัก

5.กล้วยน้ำว้า

6.แตงกวา

7.ไข่เป็ดต้มสุก

8.ไม้กลัด 

9.ชามปากกว้าง 5 นิ้ว

10.เข็มสอยยาวเบอร์ 7

11.ด้ายสีเขียวเบอร์ 60

12.กรรไกร

13.ดอกดาวเรือง

14.ดอกบานไม่รู้โรยสีชมพู

          วิธีการทำ       

                    ขั้นตอนการพับและเย็บตัวบายศรี

ฉีกใบตองสำหรับพับตัวบายศรีให้มีความกว้างต่างขนาดขนาดละ 3 ชิ้น วางริมใบตองด้านแข็งไว้ทางด้านซ้ายและพับลงมาให้ตั้งฉาก แล้วพับทบริมใบตองด้านซ้าย  พับทบริมใบตองด้านขวาให้ชิดสันทบพอดี แล้ว พับ 3ทบด้านขวาทับลงกึ่งกลางให้ปลายแหลม แล้วพับริมสันทบขวาทับซ้าย  เย็บตึงให้แน่นพับจนครบทุกขนาด พับผ้านุ่งชายธงฉีกใบตองสำหรับพับผ้า นุ่งชายธงกว้าง 4 ขนาดขนาดละ 3 ชิ้นและพับใบตองด้านซ้ายเชียงให้มากึ่งกลางลงมา จากนั้นพับริมใบตองด้านขวาจากกึ่งกลางลงมาให้ปลายทบกันเล็กน้อยแล้ววางผ้านุ่งชายธงด้านหลังใบบายศรีตัวแม่ขนาดที่ใหญ่ที่สุดต่ำจากปลายยอด 2 นิ้วครึ่ง แล้วพับพกผ้านุ่มขวาทับซ้ายเย็บตึงให้แน่น แล้ววางตัวลูก 4 นิ้วบนตัวแม่ต่ำจากยอด 1 เซนติเมตร นุ่งผ้านุ่มขวาทับซ้ายเย็บตึงให้แน่นทำเช่นนี้จนครบ

 ขั้นตอนการตัดตัวแมงดา

 ฉีกใบตองกว้าง 3 นิ้วจำนวน 3 ชิ้นแล้วพับทบใบตองตามยาว 2 ตัดตัวแมงดาให้โค้งเป็นรูปวงรีโดยมีความกว้าง 2 นิ้ว ยาว 3 นิ้วแล้วตัดหางแมงดาให้มีความกว้าง ½ เซนติเมตร แล้วฉีกใบตองตามทางยาวออกตัดและฉีกใบตองตามเรื่อยๆจนเหลือใบตองกว้างประมาณ 1/2 เซนติเมตร ขนาดที่ยังพับสามทบอยู่ให้ตัดปลายหางแมงดาให้เป็นปลายแหลมแล้วตัดสามเหลี่ยมที่จุดสันทบทับกลาง 3 ลาย

 

ขั้นตอนการม้วนกรวย

ฉีกใบตองกว้าง 10 นิ้วจำนวน 2 ถึง 4 แผ่นโดยวางใบตองสลับทางอ่อนแก่แล้วม้วนริมใบตองเข้ามาทางขวาม้วนข้าวจนเกินครึ่งให้ปลายกรวยแหลมแล้วทับริมใบตองด้านซ้ายให้ตั้งฉากม้วนกรวยจนสุดใบตองแล้วเย็บดอกจันดึงใบตองให้แน่นตัดปากใบกรวยโดยรอบให้เท่ากัน มองปากกรวยเพื่อไม่ให้ใบตองฉีกขาดได้และเย็บตรึงเป็นระยะ

ขั้นตอนการจัดบายศรีลงชาม

จัดวางตัวบายศรี 3 ตัว ลงในชามให้ฐานบายศรีชนกัน ตัดใบตองเป็นรูปสามเหลี่ยมเพื่อใช้ปิดฐานบายศรี วางใบตองรูปสามเหลี่ยมปิดฐานบายศรีใส่ข้าวสุกปากหม้อจนเต็มกรวย ตัดใบตองสลับทางอ่อนแก่เป็นวงกลมให้กว้างกว่าปากกรวยจำนวน 2 แผ่น เพื่อปิดปากกรวยนำกรวยวางตรงกลางชามระหว่างตัวบายศรีนำแมงดาวางระหว่างตัวบายศรี กล้วยน้ำว้าและแตงกวาอย่างละ 1 ลูก ล้างให้สะอาดคัดหัวท้ายผ่าตามยาวแบ่งเป็น 3 ชิ้น เพื่อเตรียมใส่ด้านข้างแมงดาอย่างละ 1 ซีก ปลายกรวยเสียบไข่ต้ม ดอกรัก 2 ดอก และ ดอกพุด 1 ดอก และ ดอกดาวเรือน ระหว่างบายศรี เสียบดอกพุดที่ปลายยอดตัวแม่และตัวลูก ตกแต่งด้วยดอกไม้พองาม

คำสำคัญ : บายศรี

ที่มา : 253/1 หมู่ 1

รวบรวมและจัดทำข้อมูล : นักศึกาษา รหัส 5912206

---

https://arit.kpru.ac.th/ap/local/?nu=pages&page_id=1029&code_db=DB0019&code_type=002