บายศรีพรหม
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้ชม 951
[16.3858304, 99.5097984, บายศรีพรหม]
ข้อมูลทั่วไป
ลักษณะ บายศรีพรหม จะใช้ตัวแม่ ๑๖ ลูก ตัวลูก ๙ ลูก ประดับตกแต่งให้สวยงามด้วยดอกไม้มงคล ภายในกรวยที่อยู่ตรงกลางจะบรรจุด้วย หญ้าแพรก ใบโพธิ์ ใบขนุน ดอกเข็ม ด้านนอกจะใช้หมาก – พลู บุหรี่ ดอกไม้มงคล ประดับ
การใช้งาน ในพิธีการ บวงสรวงพระพรหม เช่น การตั้งศาล หรือพิธีบวงสรวงในงานไหว้ครู
อุปกรณ์ 1. ใบตอง (ควรให้ใบตองกล้วยตานี)
- พานแว่นฟ้า ขนาดเล็ก กลาง ใหญ่ ผูกติดกันไว้ด้วยลวด และรองพื้นพานด้วยโฟม
- ภาชนะปากกว้างสำหรับใส่น้ำแช่ใบตอง 2 ใบ
- สารส้ม
- น้ำมันมะกอก ชนิดสีเหลือง หรือขาว
- ไม้ปลายแหลม (ขนาดไม้เสียบลูกชิ้น) ประมาณ 20-30 อัน
- ดอกไม้ (ดอกพุด ดอกดาวเรือง ดอกบานไม่รู้โรย ฯลฯ)
- กรรไกร สำหรับตัดใบตอง
- ลวดเย็บกระดาษ
วิธีการทำ
ให้นำหยวกกล้วยห่อด้วยใบตอง นำไปใส่พานขนาด 14 นิ้วหรือ 16 นิ้วเพื่อจะใช้ประกอบบายศรีพรหมเมื่อเรียบร้อยแล้วให้นำบายศรีแม่ 16 มาวางข้างด้านบนของพานโดยใช้ไม้หรือเทียบระหว่างชั้นแห่งที่ 3 หรือ 4 เพื่อยึดตัวแม่บายศรีเมื่อเรียบร้อยแล้วให้นำไปบายศรีแม่ 16 อีกตัวมาวางฝั่งตรงข้ามและนำไม้แหลมมาเสียบจนกว่าจะครบทั้ง 4 ด้าน จากนั้นนำบายศรีแม่ 9 มาใส่ระหว่างบายศรีแม่ 16 แล้วยึดด้วยไม้แหลม จากนั้นทำให้ครบทั้ง 4 ด้าน เมื่อครบแล้วนำกรวยมาวางตรงกลางทางแล้วยึดด้วยไม้แหลมเป็นอันเสร็จ
ขั้นตอนการตกแต่งบายศรีพรหมการตกแต่งบายศรีพรหมให้นำดอกดาวเรืองเด็ดก้านออกแล้วนำไม้จิ้มฟันมาเสียบกลางดอกให้ทะลุแล้วนำไปเสียบช่องระหว่างบายศรีให้ครบทั้ง 6 ด้านและนำดอกดาวเรืองมาเสียบไม้แหลมโดยจะเสียบดอกดาวเรือง 1 ดอกเสียบลงไปก่อนจากนั้นนำดอกบัวมาเสียบด้านบนดอกดาวเรืองอีกหนึ่งดอกเพื่อทำยอดบายศรีเมื่อได้แล้วให้นำยอดบายศรีมาเสียบบนปลายกรวยเป็นอันเสร็จสมบูรณ์
คำสำคัญ : บายศรี
ที่มา : 253/1 หมู่ 1
รวบรวมและจัดทำข้อมูล : นักศึกาษา รหัส 5912206
https://arit.kpru.ac.th/ap/local/?nu=pages&page_id=1019&code_db=DB0019&code_type=002
บายศรีปากชาม แบบที่ 1
บายศรีปากชามค่อนข้างจะเป็นบายศรีที่มีความสำคัญมากเลยล่ะ เพราะส่วนใหญ่แล้วบายศรีประเภทอื่น ๆ ก็มักจะมีแม่แบบมาจากตัวบายศรีปากชามเลย หรือจะให้เข้าใจกันง่าย ๆ คือ ตัวบายศรีปากชามนั้นเป็นแม่แบบให้แก่บายศรีอื่น ๆ นั่นเอง โดยตัวบายศรีปากชามมักจะถูกล้อมรอบไปด้วยใบตองจับจีบเป็นรูปร่างต่าง ๆ ตกแต่งอยู่รอบ ๆ มีกรวยใบตองม้วนตั้งอยู่บนกลางองค์บายศรี บนยอดกรวยเองก็มีไข่ต้มและดอกไม้ประดับประดาอยู่เต็ม ภายในกรวยม้วนเองนั้นก็มีการบรรจุข้าวตอกและดอกไม้อยู่ภายใน และมีการตั้งตัวบายศรีไว้บานปากชามงาม ๆ จึงเป็นที่มีของชื่อว่าบายศรีปากชาม แต่ถ้าไม่สามารถที่จะหาชามรูปงามมาเพื่อใส่ตัวบายศรีได้เลย
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 113
บายศรี 2 ชั้น
บายศรีเป็นงานประดิษฐ์ศิลป์โบราณของไทยที่รวมเอางานฝีมือและความเชื่อเข้าด้วยกัน ช่างไทยโบราณประดิดประดอยรูปแบบของบายศรีแต่ละแบบแต่ละชนิดเพื่อการใช้งานในพิธีมงคลต่างๆ บายศรีโบราณใช้ใบตองเป็นหลักออกแบบเป็นรูปร่างรูปทรงต่างๆ เพื่อให้เหมาะสมและถูกต้องกับพิธีการที่จะกระทำ นอกจากการใช้ในงานพิธีต่างๆแล้วบายศรีของไทยยังมีการประดับประดาตกแต่งไว้อย่างงดงาม จนถือเป็นเอกลักษณ์งานศิลป์รูปแบบไทยโดยเฉพาะ
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 454
บายศรีพรหมประกาศิต
บายศรีพรหมมีหลายแบบ เช่น บายศรีพรหม บายศรีพรหมสี่หน้า บายศรีพรหมประกาศิต ฯลฯ อาจมีชื่อเรียกแตกต่างกัน ตามแต่ละท้องถิ่น แต่ก็จะมีลักษณะที่เหมือนกันคือ ต้องมีแม่ ๑๖ นิ้ว จำนวน ๔ ทิศ และลูก ๙ นิ้ว จำนวน ๔ ทิศเหมือนกัน ถึงจะเป็นพรหมสี่หน้า ถ้านับด้านใดด้านหนึ่งก็จะมีจำนวน ๑๖ นิ้ว เหมือนกัน
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 238
บายศรีปากชาม แบบที่ 4
บายศรีปากชามค่อนข้างจะเป็นบายศรีที่มีความสำคัญมากเลยล่ะ เพราะส่วนใหญ่แล้วบายศรีประเภทอื่น ๆ ก็มักจะมีแม่แบบมาจากตัวบายศรีปากชามเลย หรือจะให้เข้าใจกันง่าย ๆ คือ ตัวบายศรีปากชามนั้นเป็นแม่แบบให้แก่บายศรีอื่น ๆ นั่นเอง โดยตัวบายศรีปากชามมักจะถูกล้อมรอบไปด้วยใบตองจับจีบเป็นรูปร่างต่าง ๆ ตกแต่งอยู่รอบ ๆ มีกรวยใบตองม้วนตั้งอยู่บนกลางองค์บายศรี บนยอดกรวยเองก็มีไข่ต้มและดอกไม้ประดับประดาอยู่เต็ม ภายในกรวยม้วนเองนั้นก็มีการบรรจุข้าวตอกและดอกไม้อยู่ภายใน และมีการตั้งตัวบายศรีไว้บานปากชามงาม ๆ จึงเป็นที่มีของชื่อว่าบายศรีปากชาม แต่ถ้าไม่สามารถที่จะหาชามรูปงามมาเพื่อใส่ตัวบายศรีได้เลย
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 128
บายศรีเทพโบราณ
บายศรีทำจากใบตองสดม้วนลูกและพับกลีบตามแบบโบราณ ยอดประดับดอกบัว/ดาวเรือง
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 125
บายศรีผูกข้อมือ
บายศรีจะมีความสูงที่ 3 ชั้น ถึง 7 ชั้น เป็นบายศรีที่ใช้ในการเริ่มต้นของชีวิตคู่
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 108
บายศรีอภัยทาน
งานประดิษฐ์ดอกไม้ใบตอง เป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของไทยที่มีมาช้านาน ใช้ในงานพิธีต่าง ๆ ในสมัยก่อนงานใบตองประดิษฐ์ขึ้นโดยใช้ส่วนประกอบของต่าง ๆ ของต้นกล้วย
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 418
บายศรีนมแมว ขันผูกมือ หรือขันมัดมือ
บายศรีนมแมวเป็นบายศรีพิเศษ สำหรับใช้กับคนทุกชนชั้น นับแต่ชาวบ้านจนถึงพระราชวงศ์ ทางภาคเหนือจะเรียกบายศรีชนิดนี้ว่า บายศรีนมแมว ขันผูกมือหรือขันมัดมือ เครื่องสักการะที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งคือ ด้ายหรือฝ้าย สำหรับผูกข้อมือ มักใช้ด้ายดิบ
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 104
บายศรีบัตรพลี
บัตรพลีจะมี 4 ลักษณะ 1.บัตรพลีเทวดามีชั้น 9 ชั้น 2.บัตรพลีเทพนพเคราะห์ 3.บัตรพลีเจ้ากรุงพาลี 4.บัตรพลีทั่วไปมีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมมี 3 ชั้น
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 1,691
บายศรีตองรองทองขาว
บายศรีตองรองทองขาว เป็นบายศรีทำด้วยใบตองอย่างบายศรีของราษฎรที่เรียกว่า บายศรีใหญ่ หรือบายศรีต้น มี ๕ ชั้น หรือ ๗ ชั้น ตัวบายศรีม้วนเป็นกรวยมุมแหลมซ้อน ๓ ชั้น เจิมรอบแป้นไม้ รัดเอวบายศรีด้วยหยวกกล้วย ตรงกลางทำเป็นดอกประจำยามซึ่งทำจากมะละกอและฟักทองแกะสลัก บายศรีประเภทนี้เมื่อทำเสร็จแล้วจะนำไปตั้งบนพานทองขาวขนาดใหญ่ จึงเรียกว่า บายศรีตองรองทองขาว ส่วนใหญ่จะตั้งคู่กับบายศรีแก้ว ทอง เงิน สำรับใหญ่ ใช้ในการพระราชพิธีอย่างใหญ่ เช่น พระราชพิธีสมโภชขึ้นระวางช้างสำคัญ เป็นต้น เดิมบายศรีประเภทนี้ใช้ในการพระราชพิธีโสกันต์ และการพระราชพิธีอุปสมบทนาคหลวงที่เป็นพระราชวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าขึ้นไป ต่อมาได้เลิกธรรมเนียมดังกล่าวไปตามกาลสมัย
เผยแพร่เมื่อ 14-03-2018 ผู้เช้าชม 181