Kamphaeng Phet Rajabhat University

เขตข้อมูล รายการ
ฐานข้อมูล

งานวิจัย/Research report

เลขทะเบียน

20190917210204

ชื่อเรื่อง

สืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นการทำผลิตภัณฑ์ดีบุกหล่อเป็นผลงานศิลปหัตถกรรมของตำบลสลกบาตร อำเภอขาณุวรลักษบุรี จังหวัดกำแพงเพชร

ผู้แต่ง

เชวงศักดิ์ เขียวเขิน

วนัสนันท์ นุชนารถ

ปี

2560

หัวเรื่อง

ผลิตภัณฑ์ดีบุก

ดีบุก

ภูมิปัญญาท้องถิ่น

ศิลปหัตกรรม

การหล่อดีบุก

สถานที่พิมพ์

มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร. สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

รายละเอียด

https://tdc.thailis.or.th/tdc/browse.php?option=show&browse_type=title&titleid=461148

การวิจัย เรื่อง สืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นการทาผลิตภัณฑ์ดีบุกหล่อเป็นผลงานศิลปหัตถกรรม มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาขั้นตอนกระบวนการทาผลิตภัณฑ์การหล่อดีบุก ที่ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ผลิตงานศิลปหัตถกรรมของจังหวัดกาแพงเพชร ที่ยังเหลืออยู่ เพื่อเป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนให้ยังคงเหลืออยู่ในยุคปัจจุบันและเผยแพร่ การวิจัยครั้งนี้ เป็นการให้ความสาคัญในการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพ (Qualitative Reasearch) กระบวนการวิจัย ประกอบด้วย การเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและใช้วิธีการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้รู้ นักปราชญ์ นักภูมิปัญญาชาวบ้าน ผู้ประกอบอาชีพ ของจังหวัดกาแพงเพชร ที่มีอยู่แห่งเดียวในการทาผลิตภัณฑ์การหล่อดีบุกเป็นผลงานศิลปหัตถกรรม โดยมีแนวคาถามในการสัมภาษณ์แนวลึก (In – Depth Interview) รวมถึงได้ใช้ข้อมูลจากการสังเกตแบบมีส่วนร่วมและการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม มาประกอบก่อนที่จะสรุปผลการวิจัย คณะผู้วิจัยได้ทาการสร้างแบบสอบถามกระบวนการผลิตและสภาพปัญหาเป็นแบบปลายเปิด (Opened) ซึ่งแบบสอบถามที่สร้างขึ้นมาได้ให้ผู้เชี่ยวชาญช่วยตรวจสอบข้อคาถามและความถูกต้องเพื่อหาความสอดคล้อง ผลการวิจัยพบว่า 1. ด้านกระบวนการทาผลิตภัณฑ์ดีบุกหล่อเป็นผลงานศิลปหัตถกรรม มีขั้นตอนการผลิต 9 ขั้นตอน ขั้นตอนที่ 1) การออกแบบชิ้นงาน 2) การทาต้นแบบ 3) การนาต้นแบบไปทาแม่พิมพ์ 4) การหลอมวัตถุดิบดีบุกให้เหลวแล้นาไปเทลงในแม่พิมพ์ 5) ถอดแม่พิมพ์ตัดส่วนเกินออกและตกแต่งผิวเรียบ 6) การตกแต่งผิวผลิตภัณฑ์ให้เกิดความเป็นแวววาว เงางาม 7) อ๊อกเชื่อมชิ้นส่วนที่แยกหล่อให้ติดกัน 8) การทาความสะอาดและเคลือบผิวผลิตภัณฑ์ 9) ออกแบบบรรจุผลิตภัณฑ์ ประเภทของผลิตภัณฑ์การหล่อดีบุก เป็นผลงานประติมากรรมและศิลปหัตถกรรม แบ่งออกได้เป็น 4 ประเภท 1) ประเภทของใช้ 2) ประเภทของที่ระลึก 3) ประเภทเครื่องประดับ 4) ประเภทของตกแต่ง ด้านสภาพปัญหาของการทาผลิตภัณฑ์หล่อดีบุก พบว่า 1) มีการแข่งขันในด้านการตลาดกับบริษัทใหญ่ 2) กิจการยังมีขนาดเล็กและขาดเงินทุนหมุนเวียน 3) ขาดพนักงานแรงงานที่มีความสามารถทางด้านฝีมือ 4) ยังหาตลาดได้ไม่มากเท่าที่ควร การตลาดยังไม่กว้างพอ แนวทางการแก้ไขปัญหา 1) ผู้ประกอบการปรับปรุงการออกแบบผลิตภัณฑ์ให้มีความหลากหลายขึ้น 2) ทาเรื่องขอมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน เพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์ให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานและเป็นที่ยอมรับโดยทั่วไป 3) ฝึกช่างฝีมือเพิ่มมากขึ้นและพัฒนาทักษะช่างฝีมือที่มีอยู่แล้วให้มีความชานาญมากยิ่งขึ้น 4) พยายามหาช่องทางด้านตลาด เพิ่มให้มากขึ้น 2. ได้จัดนาองค์ความรู้จากการวิจัยกระบวนการทาผลิตภัณฑ์ดีบุกหล่อเป็นผลงานศิลปหัตถกรรม โดยบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรแล้ว และบันทึกลงบนสื่ออิเล็กทรอนิกส์ (แผ่น CD) เสร็จแล้ว 3. อนุรักษ์และเผยแพร่องค์ความรู้กระบวนการทาผลิตภัณฑ์ดีบุกหล่อเป็นผลงานศิลปหัตถกรรม โดยการส่งมอบสื่ออิเล็กทรอนิกส์ (แผ่น CD) ที่บันทึกองค์ความรู้การทาผลิตภัณฑ์ดีบุกหล่อเป็นผลงานศิลปหัตถกรรมไปยังศูนย์จาหน่ายผลิตภัณฑ์ OTOP ตามอาเภอต่างๆ ของจังหวัดกาแพงเพชร (จานวน 100 แผ่น) เพื่อเผยแพร่ต่อสาธารณชนต่อไป ข้อเสนอแนะในการวิจัย ควรนาเอาองค์ความรู้การทาผลิตภัณฑ์ดีบุกมาจัดทาหลักสูตร ในการเรียนการสอนระดับอาชีวศึกษา และในระดับอุดมศึกษาที่ทาการเรียนการสอนแขนงศิลปกรรมต่อไป