‘ลื่อทีบอโค๊ะ' พิธีกรรมเลี้ยงผีฝายของชาวปกาเกอะญอ
เผยแพร่เมื่อ 12-12-2024 ผู้ชม 41
[16.9585924, 98.6265854, ‘ลื่อทีบอโค๊ะ' พิธีกรรมเลี้ยงผีฝายของชาวปกาเกอะญอ]
"พิธี ลื่อทีบอโค๊ะ" หรือประเพณีการเลี้ยงผีฝาย ของชาวปาเกอะญอ ณ บ้านป่าไร่เหนือ ตำบลพระธาตุ อำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก โดยประเพณีนี้จะจัดขึ้นสืบต่อกันมาทุกปี เมื่อฤดูฝนมาเยือน ก่อนมี่ชาวนาจะทำนาปลูกข้าว จะต้องเลี้ยงผีฝาย(ลื่อทีบอโค๊ะ)ก่อน เพื่อเป็นบอกกล่าวผีฝาย เพื่อจะช่วยดูแลข้าว ดูแลน้ำท่าให้ดี ให้ผลผลิตที่ดีและงอกงาม
ตลอดจนจะคุ้มครองพวกเราชาวนาที่ทำนาให้สุขภาพแข็งแรงและปลอดภัย โดย....ชาวนาทุกคนที่ทำนาจะต้องนำเหล้า 1 ขวด และไก ่1 ตัว มากินที่ลานเลี้ยงผีฝาย และประกอบอาหารกินจนหมด การนำไก่มาฆ่าเพื่อประกอบอาหารนั้นก็เหมือนการเซ่นไหว้บนบานศาลกล่าวนั้นเอง โดยกำหนดให้ใช้ไก่ทำพิธี ติดต่อกัน 3 ปี พอถึงปีที่ 4 จะใช้หมู พอปีถัดไปก็ใช้ไก่ทำพิธี วนกันอย่างนี้ตลอดไป และมีข้อห้ามว่า....เมื่อกินที่นี่แล้วห้ามอาเจียน หากมีใครอาเจียนจะต้องหาวันดีและเริ่มทำพิธีใหม่ทั้งหมด และประเพณีนี้จะไม่ให้ผู้หญิงเข้าไปในลานพิธีเด็ดขาด
คำสำคัญ : พิธีกรรมเลี้ยงผีฝาย ลื่อทีบอโค๊ะ
ที่มา : https://tak.m-culture.go.th/th/db-95-tak-72/267361#gallery-4
รวบรวมและจัดทำข้อมูล : กาญจนา จันทร์สิงห์
สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ มาหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร. (2567). ‘ลื่อทีบอโค๊ะ' พิธีกรรมเลี้ยงผีฝายของชาวปกาเกอะญอ. สืบค้น 17 มกราคม 2568, จาก https://arit.kpru.ac.th/ap2/local/?nu=pages&page_id=2282&code_db=610004&code_type=TK008
Google search
“ผ้าทอกะเหรี่ยง” ซึ่งชาวกะเหรี่ยงมีความเชื่อแต่โบราณว่าลายของผ้าทอกะเหรี่ยงนั้น ได้มาจากลายหนังงูใหญ่ซึ่งเป็นคู่รักในอดีตของหญิงสาวชาวกะเหรี่ยงโดยที่งูตัวนั้นจะเปลี่ยนลายทุกวัน และหญิงสาวก็ทอผ้าตามลายที่ปรากฏจนครบ 7 วัน ทอได้ 7 ลาย คือ ลายโยห่อกือ เกอเปเผลอ ฉุ่ยข่อล่อ ที่ข่า เกอแนเดอ เซอกอพอ และแชะฉ่าแอะ แต่ลายที่นิยมนำมาทอและปัก มี 4 ลายคือ โยห่อกือ เกอเปเผลอ ฉุ่ยข่อลอ และลายทีข่า ปัจจุบันยังมีการคิดค้นลายใหม่ๆ เกิดขึ้นอีกมากมาย ชาวปากอเญอ มีพื้นฐานการทอผ้ามาตั้งแต่บรรพบุรุษ เป็นการผลิตไว้ใช้ในครัวเรือน ที่เหลือจึงนำมาจำหน่ายเพื่อเพิ่มรายได้ให้กับครอบครัว
เผยแพร่เมื่อ 12-12-2024 ผู้เช้าชม 25
ตำบลพระธาตุเป็นตำบลหนึ่งในจำนวน 6 ตำบล ของอำเภอแม่ระมาด ซึ่งแยกเป็นตำบลมาจากตำบลแม่จะเรา มีหมู่บ้านจำนวน 8 หมู่บ้าน ประชาชนส่วนใหญ่เป็นชาวกะเหรี่ยง 6 หมู่บ้าน อีก 2 หมู่บ้าน เป็นชาวไทยพื้นราบ ชาวตำบลพระธาตุมีความแตกต่างกันทางด้านภาษาและวัฒนธรรม แต่มีความผสมกลมกลืนกันไม่มีความขัดแย้งกัน และมีประเพณีสรงน้ำพระธาตุในทุกปีหลังเทศกาลสงกรานต์ของทุกปี จะมีการจัดงานประเพณีสรงน้ำพระธาตุ ณ สำนักสงฆ์บ้านตีนธาตุ หมู่ที่ 2 ซึ่งเป็นที่ตั้งของพระธาตุ อันเป็นที่เคารพและสักการะของชาวตำบลพระธาตุและตำบลใกล้เคียง
เผยแพร่เมื่อ 27-01-2022 ผู้เช้าชม 812
คำว่า “ตานต๊อด” ภาษากลาง คือ ทานทอด เป็นคำประสมระหว่างคำว่า ทาน กับ ทอด ความหมายคือ “วางของให้” ก็คือการให้ทาน ซึ่งเป็นประเพณีที่แสดงถึงความเอื้ออาทรของชาวบ้านที่มีต่อคนทุกข์ยาก เป็นการทำบุญด้วยใจไม่หวังผลตอบแทน ประเพณีตานต๊อดมีต้นกำเนิดมาจากล้านนา ดังนั้นจะเห็นได้ว่าการทำบุญประเภทนี้จึงมีแต่เฉพาะทางภาคเหนือของประเทศไทยเท่านั้น และในปัจจุบันการตานต๊อดไม่ค่อยแพร่หลาย เด็กและเยาวชนรุ่นหลังส่วนใหญ่ไม่รู้จักประเพณีตานต๊อดกันแล้ว จึงน่าเป็นห่วงอย่างยิ่งว่า หากไม่มีการอนุรักษ์ฟื้นฟู ประเพณีที่ดีงามดังกล่าวจะสูญหายไปจากสังคมไทย
เผยแพร่เมื่อ 27-01-2022 ผู้เช้าชม 2,374
"พิธี ลื่อทีบอโค๊ะ" หรือประเพณีการเลี้ยงผีฝาย ของชาวปาเกอะญอ ณ บ้านป่าไร่เหนือ ตำบลพระธาตุ อำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก โดยประเพณีนี้จะจัดขึ้นสืบต่อกันมาทุกปี เมื่อฤดูฝนมาเยือน ก่อนมี่ชาวนาจะทำนาปลูกข้าว จะต้องเลี้ยงผีฝาย(ลื่อทีบอโค๊ะ) ก่อน เพื่อเป็นบอกกล่าวผีฝาย เพื่อจะช่วยดูแลข้าว ดูแลน้ำท่าให้ดี ให้ผลผลิตที่ดีและงอกงาม
เผยแพร่เมื่อ 12-12-2024 ผู้เช้าชม 41
ประเพณีสรงน้ำธาตุเพื่อเป็นการอนุรักษ์และสืบสานศิลปวัฒนธรรมอันดีงามของท้องถิ่นให้คงอยู่องค์การบริหารส่วนตำบลพระธาตุ จึงได้จัดทำโครงการประเพณีสรงน้ำธาตุ ขึ้น ประจำทุกปี
เผยแพร่เมื่อ 15-08-2018 ผู้เช้าชม 2,694
คำว่า “ตานต๊อด” ภาษากลาง คือ ทานทอด เป็นคำประสมระหว่างคำว่า ทาน กับ ทอด ความหมายคือ “วางของให้” ก็คือการให้ทาน ซึ่งเป็นประเพณีที่แสดงถึงความเอื้ออาทรของชาวบ้านที่มีต่อคนทุกข์ยาก เป็นการทำบุญด้วยใจไม่หวังผลตอบแทน ประเพณีตานต๊อดมีต้นกำเนิดมาจากล้านนา ดังนั้นจะเห็นได้ว่าการทำบุญประเภทนี้จึงมีแต่เฉพาะทางภาคเหนือของประเทศไทยเท่านั้น และในปัจจุบัน การตานต๊อดไม่ค่อยแพร่หลาย เด็กและเยาวชนรุ่นหลังส่วนใหญ่ไม่รู้จักประเพณีตานต๊อดกันแล้ว จึงน่าเป็นห่วงอย่างยิ่งว่า หากไม่มีการอนุรักษ์ฟื้นฟู ประเพณีที่ดีงามดังกล่าวจะสูญหายไปจากสังคมไทย ประเพณีตานต๊อด ยังพอมีให้พบเห็นอยู่บ้างที่ตำบลแม่จะเรา อำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก เนื่องจากประชาชน ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มชนที่ย้ายถิ่นฐานมาจากจังหวัดทางภาคเหนือของประเทศไทย ได้แก่ จังหวัดลำปาง และจังหวัดลำพูน ดังนั้น จึงสืบทอดวัฒนธรรมประเพณีท้องถิ่นดั้งเดิมของชาวล้านนาไว้ แต่จะจัดกิจกรรมเฉพาะกลุ่มผู้เฒ่าผู้แก่เท่านั้นส่วนเด็กและเยาวชนในตำบลมีน้อยคนนักที่จะรู้จักประเพณีตานต๊อด เนื่องจากข้อจำกัดของพิธีตานต๊อดที่เป็นสาเหตุให้เด็กและเยาวชนไม่รู้จักก็คือ พิธีตานต๊อดจะจัดในช่วงกลางคืน เว ลาประมาณ ๒๒.๐๐ –๒๔.๐๐ น. ซึ่งเด็ก ๆ นอนหลับกันหมดแล้ว จึงมีแต่กลุ่มผู้ใหญ่เท่านั้นที่ไปร่วมกิจกรรมดังกล่าว
เผยแพร่เมื่อ 15-08-2018 ผู้เช้าชม 903