เดปอถู่ จิตวิญญาณที่คงอยู่
เผยแพร่เมื่อ 26-01-2022 ผู้ชม 349
[15.7848151, 98.2836864, เดปอถู่ จิตวิญญาณที่คงอยู่ ]
ชาวกะเหรี่ยงเป็นชนเผ่าหนึ่งที่มีภูมินิเวศอยู่พื้นที่แถบด้านตะวันตกของประเทศไทย นับว่ามีองค์ความรู้ภูมิปัญญาในการจัดการป่า มีวิถีชีวิตที่สอดคล้องเอื้อต่อป่าการใช้ทรัพยากรป่า ซึ่งปรากฏให้เห็นในบทลำนำ บทเพลง พิธีกรรมต่าง ๆ ด้วยเหตุนี้เราจึงนำความเชื่อและวิถีปฎิบัติการบางพิธี กลับมาฟื้นฟูพิธีกรรม”เดปอถู่” เพื่อให้กลับมารับใช้วิถีชีวิตซึ่งเอื้อต่อการดำรงชีวิตในป่า
“เดปอถู่” เป็นป่าทางความเชื่อที่ชาวกะเหรี่ยงถือปฏิบัติกันมาเป็นเวลาช้านาน กล่าวคือ เมื่อเด็กแรกเกิดผู้เป็นพ่อจะนำรกหรือ”เด”บรรจุในกระบอกไม้ไผ่มัดปากกระบอกพันด้วยผ้า รุ่งเช้าผู้เป็นพ่อจะไปผูกติดกับต้นไม้ โดยจะคัดเลือกต้นไม้สมบูรณ์และมีความแข็งแรง ต้นไม้นี้เรียกว่า “เดปอถู่” เชื่อว่าขวัญของเด็กผู้นั้นจะอยู่กับต้นไม้นั้นตลอดไป
“เดปอถู่” จะได้รับการดูแลคุ้มครองไม่ให้ผู้ใดตัดหรือโค่น หากต้นไม้ถูกตัดหรือโค่นลงเชื่อว่าขวัญของคนๆ นั้นจะไม่มีที่อยู่ จะทำให้เจ้าของ “เด” เจ็บไข้ได้ป่วย ผู้ที่ใดฝ่าฝืนไม่ว่าจงใจหรือไม่ก็ตามจะถูกปรับโทษด้วยการต้องไปขอขมาลาโทษเพราะถือว่าเป็นการหลบหลู่ไม่ให้เกียรติกับเจ้าของ “เด” ด้วยเหตุนี้ในชุมชนกะเหรี่ยง จะได้พบเห็นต้นไม้ที่ผูกรกกับเด็กจำนวนมากอยู่รอบๆหมู่บ้าน “เดปอถู่” ไม่ได้มีความหมายเพียงแค่การนำ “เด” ของเด็กมาผูกติดกับต้นไม้เท่านั้น แต่มีความเกี่ยวข้องถึงสภาพแวดล้อม การเคารพต่อสิ่งมีชีวิตต่อสิ่งรอบข้างและการนำ “เด” หรือ “รกเด็ก”ไปผูกกับต้นไม้เป็นประเพณีที่ไม่ขัดกับหลักศาสนาใดๆ
สำหรับปัจจุบันคนรุ่นใหม่มีความเข้าใจ “เดปอถู่”น้อยลง เนื่องจากไม่มีการสืบทอด คนรุ่นใหม่ไม่ได้ให้ความสำคัญต่อคุณค่าของประเพณี วัฒนธรรมใหม่ ๆ ได้หลั่งไหลเข้ามาแทนที่ คุณค่าความเชื่อถือปฏิบัติได้ลดความสำคัญไปเห็นได้ชัดเจน กฎเกณฑ์ได้ถูกนำมาใช้ในสังคมที่เป็นทางการมากขึ้น ยึดถือกฎหมายบ้านเมืองเป็นหลักสำคัญเพียงข้างเดียว ลืมไปว่าความสำคัญของกฎจารีตประเพณีนั้นมีความสำคัญยิ่งในการดำเนินชีวิต คนเลือกที่ไขว่คว้าสิ่งใหม่ๆ นวัตกรรมใหม่ๆแทนที่ของเดิมเร็วจนเกินกว่าที่จะเข้าใจว่าสิ่งใหม่ๆเหล่านั้นเหมาะกับวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชนเผ่าตนเองหรือไม่อย่างไร การที่ป่าไม้ถูกทำลายไปมากเป็นเพราะความต้องการของคนไม่พอ ทุกคนต้องการสะสมเอาเป็นของตนเอง จนลืมคุณค่าของธรรมชาติ คนเริ่มที่จะไม่กลัวเจ้าป่า เจ้าเขา ไม่เชื่อว่าสรรพสิ่งมีเจ้าของ ทำให้การกอบโกย มองไม่เห็นคุณค่าของความดีงามทางวัฒนธรรมตนเอง ความไม่ยำเกรงและไม่เคารพต่อธรรมชาติเช่นนี้นำมาซึ่งความหายนะมากมายตามที่ปรากฏ
คำสำคัญ : พิธีกรรม, การถือกำเนิด
ที่มา : https://www.facebook.com/laoruengmuengtak/
รวบรวมและจัดทำข้อมูล : กาญจนา จันทร์สิงห์
สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ มาหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร. (2565). เดปอถู่ จิตวิญญาณที่คงอยู่ . สืบค้น 8 มิถุนายน 2566, จาก https://arit.kpru.ac.th/ap2/local/?nu=pages&page_id=2019&code_db=610004&code_type=TK002
Google search
“เดปอถู่” เป็นป่าทางความเชื่อที่ชาวกะเหรี่ยงถือปฏิบัติกันมาเป็นเวลาช้านาน กล่าวคือ เมื่อเด็กแรกเกิดผู้เป็นพ่อจะนำรกหรือ”เด”บรรจุในกระบอกไม้ไผ่มัดปากกระบอกพันด้วยผ้า รุ่งเช้าผู้เป็นพ่อจะไปผูกติดกับต้นไม้ โดยจะคัดเลือกต้นไม้สมบูรณ์และมีความแข็งแรง ต้นไม้นี้เรียกว่า “เดปอถู่” เชื่อว่า ขวัญของเด็กผู้นั้นจะอยู่กับต้นไม้นั้นตลอดไป
เผยแพร่เมื่อ 26-01-2022 ผู้เช้าชม 349