บายศรีปัญญาพร
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้ชม 403
[16.3858304, 99.5097984, บายศรีปัญญาพร ]
ข้อมูลทั่วไป
ลักษณะ
บายศรีปัญญาพรลักษณะตัวบายศรีพับด้วยกลีบหน้านาคประกอบตัวบายศรี 9 ชั้นกรวยบายศรีม้วนกรวยเกลี้ยงเย็บกลีบดอกกุหลาบตกแต่งส่วนล่างรอบฐานกรวยเพิ่มความปราณียิ่งขึ้นด้วยการเย็บตัวแมงดากี่ฟันปลาและตกแต่งบายศรีด้วยดอกคัตเตอร์เชียงใหม่สีชมพูหรือสีม่วงดูสดใสสวยงาม
อุปกรณ์
1 ใบตองตานี
2 ดอกพุดสามดอกคัตเตอร์เชียงใหม่สีม่วง
3ดอกบานไม่รู้โรยสีชมพู
4 ตะปูหมุด
5 ไม้กะรัต
6 ชามปากกว้าง 5 นิ้ว
7 เข็มมาลัย
8 เข็มสอยยาวเบอร์ 7
9 ได้สีเขียวเบอร์ 6
10 กรรไกรบายศรี
วิธีการทำ
ขั้นตอนการพับและเย็บตัวบายศรี
ฉีกใบตองสำหรับพับตัวบายศรีให้มีความกว้างขนาดต่างๆจำนวน 6 ขนาดขนาดละ 3 ชิ้นและขนาดความกว้าง 5 นิ้วจำนวน 9 ชิ้นจากนั้นวางพิมพ์ใบตองด้านแข็งไว้ด้านซ้ายวางไม้กลัดไว้กึ่งกลางใบตองใช้มือขวาแต่ปลายยอดให้แน่นและพับริมใบตองด้านซ้ายเสียบเข้ามาจนเลยด้านเส้นตั้งฉากแล้วเริ่ม พับริมใบตองด้านขวาเข้ามาพับจนด้านขวาเกยทับด้านซ้ายแล้วเย็บตึงให้แน่นโดยพับใบตองทุกขนาดทุกชิ้น 2 พับผ้านุ่งชายธงฉีกใบตองสำหรับผ้านุ่มใช้ธงความกว้างต่างกัน 4 ขนาดขนาดละ 3 ชิ้นแล้วพับริมใบตองด้านซ้ายเสียงจากกึ่งกลางลงมาจากนั้นทับทิมใบตองด้านขวาเสียบจากกึ่งกลางลงมาให้ปลายทบกันเล็กน้อยจากนั้นนุ่งผ้าบายศรี ให้ลดหลังการประมาณ 1 เซนติเมตร
ขั้นตอนการเย็บตัวแมงดา
ฉีกใบตองกว้าง 3 นิ้วจำนวน 3 ใบหรือ 3 ชิ้นวางริมใบตองทางแข็งไว้ด้านซ้ายวางไม้กลัดไว้กึ่งกลางใบตองสำหรับเสียบดอกพุดและใช้งานเหมือนมือขวาแต่ปลายยอดม้วนให้แน่นม้วนปลายยอดให้เรียวแหลมและแน่นม้วนชนสุดริมใบตองด้านขวาทำเช่นนี้กับใบตองทั้ง 3 ชิ้น ฟันปลาฉีกใบตองกว้าง 2 นิ้วครึ่งวางริมใบตองทางอ่อนไว้ด้านซ้ายพับริมใบตองทางด้านขวาและด้านซ้ายลงมาให้ตั้งฉากแล้วพับทบด้านซ้ายและขวาเข้าหากันเป็นกี่ฟันปลา ปลาเสียบเข้าสะโพกด้านซ้ายและขวาตามจากปลายยอดประมาณ 2 นิ้วครึ่งและเย็บกี่ฟันปลาสลับซ้ายและขวาจนถึงฐานตัวแมงดา
ขั้นตอนการม้วนกรวย
ฉีกใบตองกว้าง 10 นิ้วจำนวน 2 ถึง 4 แผ่นโดยวางใบตองสลับทางอ่อนแก่แล้วม้วนริมใบตองเข้ามาทางขวาม้วนข้าวจนเกินครึ่งให้ปลายกรวยแหลมแล้วทับริมใบตองด้านซ้ายให้ตั้งฉากม้วนกรวยจนสุดใบตองแล้วเย็บดอกจันดึงใบตองให้แน่นตัดปากใบกรวยโดยรอบให้เท่ากัน มองปากกรวยเพื่อไม่ให้ใบตองฉีกขาดได้และเย็บตรึงเป็นระยะ
คำสำคัญ : บายศรี
ที่มา : 253/1 หมู่ 1
รวบรวมและจัดทำข้อมูล : นักศึกาษา รหัส 5912206
https://arit.kpru.ac.th/ap/local/?nu=pages&page_id=1053&code_db=DB0019&code_type=002
บายศรีพรหม
ประดับตกแต่งให้สวยงามด้วยดอกไม้มงคล ภายในกรวยที่อยู่ตรงกลางจะบรรจุด้วย หญ้าแพรก ใบโพธิ์ ใบขนุน ดอกเข็ม ประดับ ใช้ใน พิธีการ บวงสรวงพระพรหม
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 838
บายศรีพรหมหางหงษ์
บายศรีทำจากใบตองสดและริบบิ้นโทนสีเหลือง-ส้ม ยอดบายศรีประดับดอกบัว/ดาวเรือง กรวยใบตองจับจีบคาดดิ้นเงิน-ทอง รองกรวยด้วยกลีบใบตองสอดริบบิ้น
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 154
บายศรีนมแมว ขันผูกมือ หรือขันมัดมือ
บายศรีนมแมวเป็นบายศรีพิเศษ สำหรับใช้กับคนทุกชนชั้น นับแต่ชาวบ้านจนถึงพระราชวงศ์ ทางภาคเหนือจะเรียกบายศรีชนิดนี้ว่า บายศรีนมแมว ขันผูกมือหรือขันมัดมือ เครื่องสักการะที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งคือ ด้ายหรือฝ้าย สำหรับผูกข้อมือ มักใช้ด้ายดิบ
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 90
บายศรีพรหมประกาศิต
บายศรีพรหมมีหลายแบบ เช่น บายศรีพรหม บายศรีพรหมสี่หน้า บายศรีพรหมประกาศิต ฯลฯ อาจมีชื่อเรียกแตกต่างกัน ตามแต่ละท้องถิ่น แต่ก็จะมีลักษณะที่เหมือนกันคือ ต้องมีแม่ ๑๖ นิ้ว จำนวน ๔ ทิศ และลูก ๙ นิ้ว จำนวน ๔ ทิศเหมือนกัน ถึงจะเป็นพรหมสี่หน้า ถ้านับด้านใดด้านหนึ่งก็จะมีจำนวน ๑๖ นิ้ว เหมือนกัน
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 192
บายศรีปากชาม แบบที่ 4
บายศรีปากชามค่อนข้างจะเป็นบายศรีที่มีความสำคัญมากเลยล่ะ เพราะส่วนใหญ่แล้วบายศรีประเภทอื่น ๆ ก็มักจะมีแม่แบบมาจากตัวบายศรีปากชามเลย หรือจะให้เข้าใจกันง่าย ๆ คือ ตัวบายศรีปากชามนั้นเป็นแม่แบบให้แก่บายศรีอื่น ๆ นั่นเอง โดยตัวบายศรีปากชามมักจะถูกล้อมรอบไปด้วยใบตองจับจีบเป็นรูปร่างต่าง ๆ ตกแต่งอยู่รอบ ๆ มีกรวยใบตองม้วนตั้งอยู่บนกลางองค์บายศรี บนยอดกรวยเองก็มีไข่ต้มและดอกไม้ประดับประดาอยู่เต็ม ภายในกรวยม้วนเองนั้นก็มีการบรรจุข้าวตอกและดอกไม้อยู่ภายใน และมีการตั้งตัวบายศรีไว้บานปากชามงาม ๆ จึงเป็นที่มีของชื่อว่าบายศรีปากชาม แต่ถ้าไม่สามารถที่จะหาชามรูปงามมาเพื่อใส่ตัวบายศรีได้เลย
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 116
บายศรีพรนพัค
ตัวบายศรีพับด้วยกลีบหน้านาคประกอบด้วยตัวบายศรี 8 ชั้นเมื่อนำดอกจำปีศาลจัดลงชามแล้วนอกจากความสง่างามของบายศรีแล้วยังมีกลิ่นหอมอ่อนๆของดอกจำปี
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 116
บายศรีเทพแปดทิศ
บายศรีทำจากใบตองสดและริบบิ้นโทนสีชมพู-ขาว ฐานห่อใบตองจับจีบคาดด้วยดิ้นเงิน-ทองเพื่อความสวยงาม
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 198
บายศรีพานพุ่ม
เครื่องบูชาในพิธีทางศาสนา เป็นเครื่องราชสักการะพระบรมราชานุสรณ์ในวันสำคัญของพระมหากษัตริย์ ใช้ถวายพระพรในวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระมหากษัตริย์ไทย
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 735
บายศรีตองรองทองขาว
บายศรีตองรองทองขาว เป็นบายศรีทำด้วยใบตองอย่างบายศรีของราษฎรที่เรียกว่า บายศรีใหญ่ หรือบายศรีต้น มี ๕ ชั้น หรือ ๗ ชั้น ตัวบายศรีม้วนเป็นกรวยมุมแหลมซ้อน ๓ ชั้น เจิมรอบแป้นไม้ รัดเอวบายศรีด้วยหยวกกล้วย ตรงกลางทำเป็นดอกประจำยามซึ่งทำจากมะละกอและฟักทองแกะสลัก บายศรีประเภทนี้เมื่อทำเสร็จแล้วจะนำไปตั้งบนพานทองขาวขนาดใหญ่ จึงเรียกว่า บายศรีตองรองทองขาว ส่วนใหญ่จะตั้งคู่กับบายศรีแก้ว ทอง เงิน สำรับใหญ่ ใช้ในการพระราชพิธีอย่างใหญ่ เช่น พระราชพิธีสมโภชขึ้นระวางช้างสำคัญ เป็นต้น เดิมบายศรีประเภทนี้ใช้ในการพระราชพิธีโสกันต์ และการพระราชพิธีอุปสมบทนาคหลวงที่เป็นพระราชวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าขึ้นไป ต่อมาได้เลิกธรรมเนียมดังกล่าวไปตามกาลสมัย
เผยแพร่เมื่อ 14-03-2018 ผู้เช้าชม 150
บายศรี 1 ชั้น
บายศรี เป็นของสูงเป็นสิ่งที่มีค่าของคนไทย ตั้งแต่โบราณมาจนถึงปัจจุบันนับตั้งแต่เกิดจะจัดพิธีสังเวยและทำขวัญในวาระต่างๆ ซึ่งจะต้อง มีบายศรีเป็นสิ่งสำคัญในพิธีนั้นๆ ซึ่งเป็นศาสนพิธีของพราหมณ์ ในโบราณมีการเรียกพิธีสู่ขวัญ ว่า บาศรี เหตุที่เรียกว่า บาศรี เนื่องมาจากเป็นพิธีสำหรับ บุคคลชั้นเจ้านายผู้ใหญ่ทำกัน จึงมีคำว่า บา อยู่ด้วย “บา” ในภาษาโบราณอีสานใช้เป็นคำนำหน้าเรียกเจ้านาย เช่น บาท้าว บาบ่าว บาคราญ เป็นต้น ส่วนคำว่า ศรี หมายถึงผู้หญิงและสิ่งที่เป็นสิริมงคล บาศรี จึงหมายถึง การทำพิธีที่เป็นสิริมงคลแต่ปัจจุบันนี้ คำว่า บาศรี ไม่ค่อยนิยมเรียกกันแล้ว มักนิยมเรียกว่า บายศรี เป็นส่วนมาก
เผยแพร่เมื่อ 16-03-2018 ผู้เช้าชม 455